Το χαρτί μου είναι τόσον χονδρό, ώστε βεβαίως θα πρέπει να βάλωμεν διπλούν γραμματόσημον.
Η Έλλη τυραννείται, δεν ημπορεί να εύρη την ζητουμένην γραμμήν. Τέλος, να ομιλεί ελληνικά, συνομιλεί με τον κ. Αγέλαστον!
Δια τας pensions ας γράψει η Μίνα η οποία δεν θα έλθει μαζί μας εις τον Λούβρον. Δια καθηγητήν δεν ηξεύρω τι θα κάμω. Η κυρία Verger δεν μου συσταίνη τον Hetiche. Είναι λέγει καλός καθηγητής, αλλά δια το είδος μου δεν είναι κατάλληλος, δεν θα δυνηθή να μου μάθη καλά τας vocalizes. Λέγει, ότι η κυρία Vanchelet είναι καλλίστη ότι αυτή εδημιούργησε όλα τα τραγούδια που λέγω εγώ, ότι έχει διδάξει πλείστας μαθητρίας αι οποίαι είναι όλαι κάλλισται και χίλια δυό άλλα.
Τι να κάμωμεν; Α, μα είναι φρίκη! Ο ένας να σου λέγει το έν και ο άλλος το αντίθετο
Προς το παρόν δεν ημπορώ να υπάγω ακόμη σε καθηγητήν, διότι κάθε νύκτα με τσούζει αρκετά ο λαιμός. Σήμερον έχομεν ένα καιρόν φρικώδη! Συννεφιά, ευτυχώς οχί βροχή και ομίχλη απελπιστική. Δεν ημπορεί κανείς να ίδη τίποτε. Και αυτή η υγρασία είναι τόσον κακή δια τον λαιμόν. Αγόρασα εν πράγμα δια τον λαιμόν, από μαύρον pluche και έτσι τα προφυλάττω άμα εξέρχομαι
Σας φιλώ όλους γλυκά
Lucie

5. Hotel de Lille & d’ Albion, 223 rue St Honore, Paris
   Παρίσι, 29/12 Οκτωβρίου 1912, Σάββατον 11 παρά 5
   Αγαπητοί μου
   Εδιάβαζα ως τώρα εφημερίδας Ελληνικάς, και είμαι γεμάτη από τας εντυπώσεις της επιστρατεύσεως, και των σκηνών των Αθηνών. Αλλά δεν πρέπει πάλιν να αρχίζω να σας γράφω περί πολέμου. Ας το αφήσω αυτό το καταραμένον ζήτημα! Σας ευχαριστούμεν δια τα Εμπρός. Ελάβαμεν μόνον τα πρώτα. Η Έλλη έλαβε σήμερον νεωτέρας Εστίας. Να εξακολουθήτε σας παρακαλώ να τα στέλλετε.
   Λιλή σημειώνεις τας Θερμοκρασίας; Εγώ ακόμη τίποτε. Άμα εγκατασταθώμεν οριστικώς τότε θα αρχίσω. Τα ελληνικά μαθήματα αρχίζουν την Δευτέραν και με την Mademoiselle Mauron ώστε;
   Τώρα ας αρχίσω εγώ την αφήγησιν μου. Είχαμεν σταθεί ότι δεν ηξεύραμεν εις ποίαν pension να υπάγωμεν. Αλλά δεν σας έγραψα δια δύο επισκέψεις που εκάμαμεν επίσης την Τετάρτην το απόγευμα. Αφού εφάγαμεν εις την Aliceεπήγαμεν ο μπαμπάς και ημείς οι δύο να επισκεφθώμεν την κυρίαν Etienne Brissaud, εξαδέλφην του κυρίου Brissaud. Όταν εφθάσαμεν στη Rue Jacob, πολύ κοντά εις το ξενοδοχείον όπου καθήμεθα το 1900 Μίλτο, ηκούσαμεν βιολί και πιάνο εδώσαμεν το όνομά μας, μας έβαλλαν εις την σάλαν, η μουσική έπαυσε και παρουσιάσθη μία νέα κυρία, πολύ νόστιμη,, ωσάν κορίτσι, μαύρα ενδεδυμένη, με ξανθά μαλλιά. Της εδώσαμεν την κάρταν, του κυρίου Brissaudμας αζήτησε πληροφορίας δι’ αυτόν και έπειτα μας έδωσε την διεύθυνσιν της Juliette de Monvel δια την οποίαν είχαμεν γράμμαν. Της είπαμεν ότι θα μείνωμεν εδώ, και εξέφρασε την ελπίδα ότι θα μας επανίδη, μας παρακάλεσε αν πότε θέλομεν τίποτε να απευθυνθώμεν ελευθέρως εις αυτήν, εζήτησε μάλιστα την διεύθυνσιν μας, αλλ’ επειδή δεν εγνωρίζαμεν που θα υπάγωμεν μας είπε χωρίς άλλο να της την γράψωμεν. Χαριτωμένη αληθώς κυρία και τόσον ευχάριστη.
   Αργότερον επήγαμεν εις την mlle de Monvel η οποία κα΄θηται εις τον αυτόν δρόμον με ημάς αλλά παρά πάνω. Πρώτα επεριμέναμεν εις το κάτω πάτωμα όπου δίδονται τα cours, και εστείλαμεν το γράμμα του κυρίου Brissaud. Εντός ολίγον μας οδήγησαν επάνω εις ωραίαν αίθουσαν, όπου μας υπεδέχθη η κυρία. Αν και η δυστυχής είναι

καμπούρα είναι εντούτοις ακόμη μεγαλοπρεπής. Φαίνεται εντελώς ωσάν αρχοντογυναίκα. Ευγενεστάτη και εξυπνοτάτη, και τι ωραία γαλλικά που ωμιλούσε! Σου ήνοιγε την καρδίαν.
Δια pension δεν ήξευρε να μας δώση διευθύνσεις διότι εγνώριζε μίαν μόνον αλλ’ εις Passy όπου εδέχοντο πολύ ολίγους pensionnaires και βεβαίως προσέθεσε θα ηθέλομεν κάτι ευθημότερον ημείς. Αλλ’ αυτή ενόμιζε ότι η rue de lUniversite δεν είναι πολύ μακράν και ηδυνάμεθα κάλλιστα χωρίς φόβον να επιστρέφομεν μόναι αι δυό μας με αυτοκίνητον. (η mlle de Lanthaume μας είχε φοβίσει). Δεν με εσυμβούλευσε να ακολουθήσω τα ιδικά της cours ως επιθύμει ο κ. Brissaud είναι εντελώς περιττόν αφού θα πηγαίνω εις την Sorbonne. Δια μαθήματα γαλλικής δύναται άμα θέλω να μου συστήση κανένα καθηγητήν ειδικόν δια ξένας, διότι νομίζει ότι αυτό είναι καλλίτερον παρά να ακολουθώ cours γαλλικής συχναζόμενα μόνον από Γαλλίδας. Δια diction μου εσύστησε μιάν κυρίαν Worms, άλλοτε ηθοποιόν της Comedie Francaise αρίστην καθ΄όλα και καθώς πρέπει. Αλλά την ευρίσκω πολύ ακριβήν 50 δρ τον μήνα δια 2 φοράς την εβδομάδα. Προτιμώτερον να μη κάμω καθόλου diction παρά να εξοδεύσω τόσα. (Τότε ας έμεναν εις Αθήνας δια περισσοτέραν οικονομίαν ΑΙΖ)
Μου είπεν επίσης ότι άμα θέλω δύναμαι να πηγαίνω την Πέμπτην το πρωϊ να ακούω τα cours ιστορίας κ.τ.λ. τα διδασκόμενα από καθηγητάς της Σορβώνης, αλλά χωρίς να εγγραφώ εις αυτά, επομένως και χωρίς να πληρώνω. Αυτό ήτο μεγάλη καλοσύνη της
Της εδώσαμεν τα ονόματα της και εφύγαμεν υπερευχαριστώσαι αυτήν. Επίσης δια την Lucieείπε ότι δυστυχώς τώρα η αδελφή της, ήτις είναι μουσικός λείπει, αλλά θα επιστρέψει μετά 15 ημέρας και τότε δυνάμεθα να ζητήσωμεν απ’ αυτήν όσας πληροφορίας θέλομεν. Φαντασθείτε ότι εμέ με έκαμε μεγαλειτέραν της Lucie.
Την Πέμπτην το πρωί επήγαμεν να επισκεφθώμεν την κυρίαν Verger η οποία είναι ως πάντοτε ευγενέστατη. Είναι καλλίτερα από περυσι, και ζωηρά και πάντοτε κάμει κομπλιμέντα. Ίδετε δε πόσον διαφέρουν οι άνθρωποι. Ενώ η Alice και η Mlle de Monvel μας εβεβαίωσαν ότι ουδείς υπάρχει κίνδυνος το βράδυ εις το Παρίσι ο κύριος και η κυρία Verger μας είπαν εντελώς τα ενάντια! Ότι κατ ουδένα λόγον δεν πρέπει μόναι μας να παίρνωμεν αυτοκίνητα την νύκτα δια τόσον μάλιστα μακριά, ότι εις απόκεντρα μέρη ως η συνοικία du Pont de l Alma, δεν ημπορούμεν μόναι μας να

επιστρέφομεν την νύκτα. Δεν είναι δυνατόν λέγει η κυρία Verger να ίδη τις 2 νέας μόνας έξω την νύκτα όποιος και να είναι κύριος του κόσμου ή χαμάλης, και να μη τας ενοχλήση! Ωραία σύστασις δια το Παρίσι ε!... (υπογράμμιση ΑΙΖ). Δοκιμάστε λέγει και θα ιδήτε. Είμαι βέβαια ότι από την δευτέραν φοράν δεν θα θελήσουν αι ίδιαι να έβγουν μόναι! Δι’ αυτό δεν μας συμβουλεύουν καθόλου να πάρωμεν την pension εκείνην, το ίδιον δε απόγευμα η νκυρία Verger θα προσπάθει να λάβη άλλας διευθύνσεις. «Πόσον λυπούμαι, έλεγε, που δεν ημπορώ να τας κρατήσω μαζί μου. Έν δωμάτιον να είχομεν περισσότερον και όλα εδιορθώνοντο!
Προτού υπάγωμεν εις την κυρίαν Verger είχομεν και πάλιν υπάγει με την Edith και την Έλλην εις την rue Saint Jacques όπου η pension του Μαυρουδή. Αυτήν την φοράν δεν μας έκανε καθόλου καλήν εντύπωσιν. Ε’ιδαμεν και πολλούς νέους τερατάκια να ανεβοκατεβαίνουν. Μας εφάνη ολίγον σαν χάβρα. Εύρομεν το γράμμα της κυρίας Μαλανδρίνου. Η pension ήτο πολύ καλή αλλά κατά την ιδέαν της καθόλου κατάλληλος δι’ ημάς. Υπάρχουν εκεί πολλοί νέοι φοιτηταί! Ποίος ηξεύρει ποίον θα ήτο το ποιόν των νέων και νεανίδων! Μας εφάνη επίσης και κάπος πρόστυχη pension και την απερρίψαμεν.
Το απόγευμα επήγαμεν πάλιν εις την pension Lanthaume, η κυρία εφάνη ότι ήθελε πολύ να καθίσωμεν εκεί, και μας έκαμε όσας ευκολίας ηδύνατο. Προσφέρθη να μας συνοδεύη αυτή. Έπειτα υπάρχει autobus από την Opera το οποίον σταματάει μόλις καμμιά πενηνταριά μέτρα από την pension και νομίζει ότι αυτά είναι ασφαλέστερα από τα αυτοκίνητα, αλλά φαντασθήτε ότι με το autobus χρειάζονται 20 λεπτά μέχρι Σορβώνης!
Και πάλιν δεν απεφασίσαμεν οριστικώς αλλά νομίζω ότι εκεί θα καταλήξωμεν.
Χθες είμεθα προσκεκλημέναι εις την κυρίαν Verger. Μας είχε υποσχεθεί ότι δεν θα μας είχε παρά μπιφτέκι πατάτες και σαλάτα. Αλλ’ είχε περί πλέον και hors d’oeuvre. Πόσον δε μας εφάνη αστείον όταν μας έδωσαν πεπόνι δια hors d’ oeuvre! H σαλάτα δε ήτο είδος ρώσσικης με αυγά και διάφορα χορτα

ρικά. Κατόπιν είχαμεν τυρί, ωραιοτάτην κρέμα σοκολάτα με ένα pain d’ Espagne και φρούτα ωραιότατα.
Μετά το γεύμα ήλθε ένας κύριος χονδρός (ά εξάχασα να σας είπω ότι ο κύριος Verger μας έδειξε την φωτογραφίαν του αξιωματικού εκείνου τον οποίον είχαμεν ιδή πέρυσι (ενθυμείσθε) ως αεροπόρον. Διότι επήγεν εις την αεροπορίαν δια να προχωρήση γληγορότερον. Μετά δε το φαγί ήλθε και αυτός στρατιωτικά ενδεδυμένος. Δεν φαντάζεσθε δε πόσον καλλίτερος είναι από πέρυσι! Είναι εφέτος πολύ νόστιμος, αλλά σοβαρότερον, δηλαδή όχι τόσον ομιλητικός! Ενθυμείσθε τι φλυαρίαν είχε με την Miss Dillon;
«Είναι αυτός που ήθελαν να σου πασσάρουν Edith» ηρώτησεν η Έλλη
Ναι
Α μα καϋμένη είχες άδικο, είναι πολύ νόστιμος. Τώρα θα τον περιλάβω εγώ
Αλλά δεν το κατόρθωσε και πολύ διότι ο χάχας επήγε και εκάθησε εις την άλλην άκρην. Αλλά πάλιν έγινεν αιτία να γελάσωμεν! Φαίνεται ότι η Verger τον έχουν δια πάνδρεμμα διότι η κυρία πληροφόρηδε με τρόπν την Έλλην, όταν άμα υπανδρευθή θα αφήση την αεροπλοϊαν και έπειτα ηρώτησε την Edith αν η Έλλη θα έπερνε έναν γάλλον αξιωματικόν!! Τι αστείον. Τον ηρωτήσαμεν αν ημπορούμεν να τον ίδωμεν πετώντα. Δεν ηξεύρω αν θα το κατωρθώσωμεν διότι δυστυχώς θα λείψη την προσεχή εβδομάδα
Αχ είναι 12 παρά 7 κι έχω ακόμη τόσα να σας είπω! Αλλά τι να γίνη πρέπει να παύσω τώρα διότι εις τας 12 και ¼ πρέπει να συναντήσω τους άλλους εις το Carrousel. Να ιδώμεν πως θα περάσω μόνη μου την rue de Rivoli.
5 και 25 μ.μ. Εξακολουθώ αμέσως κατά συνέχειαν διότι άλλως δεν θα τελειώσωμεν ποτέ.
Κατόπιν επήγαμεν με την κυρίαν Verger εις μίαν pension την οποίαν της εσύστηεσε η νονά της, αλλά δυστυχώς δεν ήτο pension αλλά σχολείον. Εκεί μας έδωσαν την διεύθυνσιν άλλης pension. Έτχε δε την κυρίαν αυτής να γνωρίζει κάλλιστα η κυρία Verger η οποία αμέσως ανέλαβε να της γράψη, δια να υπάγωμεν σήμερον όλοι μαζί.
Σήμερον εις τας δύο είμεθα εις την κυρίαν Verger.

Είχε γράψει και η κυρία Martel της απήντησε ότι μας περιμένει εις τας 2. Δεν σας φαίνεται αστεία αυτή η ώρα δι’ επισκέψεις; Εντούτοις εδώ είναι η σύνηθης. Πέρνομεν αυτοκίνητον, και πηγαίνομεν πηγαίνομεν! Μα είναι μακρυά!-Μπα σας φαίνεται αλλά ηξεύρετε εδώ εις το Παρίσι όλα είναι μακρυά. Αυτός ο chauffeur μας κάνει μεγάλον κύκλον, δι’ αλλως είναι κοντά. 10 λεπτά από την Opera (με autobus όμως). Είναι ίσια ίσια κεντρική.
Τέλος εφθάσαμεν. Η κυρία αρίστη, συμπαθητική, ανεπτυγμένη και πολύ καλή. Μας έδειξε εν δωμάτιον. Κατ΄ αρχάς εσκόπευε να μας δώση έν και προσέφερε η Lucie να τραγουδά εις το σαλόνι της. Αλλ΄ ο μπαμπάς εύρισκε ότι είμεθα στενόχωρα και εζήτησε δύο δωμάτια. Φρίξατε δε εζήτησε και δια τας 2 μας tout compris το φως και η θέρμανση 520! Με εν μόνο δωμάτιον 450. Εγώ το ευρίσκω φοβερά ακριβά, αλλ’ο μπαμπάς εφα΄’ινετο διατεθειμένος να τα δώση διότι ευχαριστήθημεν πολύμε το ύφος της pension. Θα ήμεθα ως εις οικογένειαν. Όταν όμως εξήλθαμεν ηθελήσαμεν να πάρωμεν το autobus. Στέκεται εδώ κοντά αλλά δια να φθάσωμεν θα ήτο τουλάχιστον 250-300 μέτρα. «Μα δεν είναι πολύ δια την νύκταν» «Μπα καθόλου (η κυρία Verger ομιλεί) διότι υπάρχει

πολύ κίνησις. Να εδώ το …. De Batignolles». Ευρισκόμεθα εις τα batignolles! Διάβολε όχι και τόσον κοντά!
«Μα δεν υπάρχει κανέν άλλον μέσον κοντήτερα;»
Ερωτήσαμεν και εμάθαμεν ότι το metropolitain Nord Sud απείχε 100 περίπου μέτρα από την pension Κατευθύνθημεν εκεί
«Να βλέπετε, έλεγε η κυρία Verger, εδώ είναι καφενείον, και όλα είναι φωτισμένα την νύκτα. Δεν είναι ερημιά όπως εις το Pont de l’ Alma.
Χμ καφενεία! Είναι άραγε καλλίτερον να υπάρχουν καφενεία τα οποία συχνάζονται από κοσμάκην. Τέλος επήραμεν το metropolitain. Η κ. Verger μας άφησε.. Εφθ΄΄ασαμεν εις τα Tuilleries όπου είχαμεν rendez-vous εις το Caroussel με την Έλλην. Καθήμεθα ανοίγομεν τον χάρτην δια να είδομεν που εκείτο τέλος η pension αυτή. Τι να ίδωμεν. Εις την άλλην άκρην κοντά εις τα ramparts! Και ουχί μακράν από το quartier της Monmartre το οποίον είναι από τα χειρότερα των Παρισίων.
Μα τι μας έλεγεν λοιπόν η κυρία Verger. Διατί τόσον αποκρούη το pont de l’Alma και να μας συνιστά τα Batignolles : Συμφέρον βεβαίως δεν έχει. Τι λοιπόν συμβαίνει; Βεβαίως η κυρία είναι κάλλιστη αλλ’ είναι δι’ αυτό λόγος να μας λέγει ότι η pension είναι κοντά ενώ ευρίκσεται εις τα πέρατα των Παρισίων; Ελησμόνησα να σας είπω ότι απέχει από την Sorbonne με autobus 35 λεπτά!!
Να σας είπω την αλήθειαν εθυμώσαμεν λιγάκι και ο μπαμπάς αποφάσισε να υπάγει να εύρη αμέσως τον κύριον Verger και να εξηγηθή μαζί του. Η Edith επήγε μαζί και ούτω δεν επήγαμεν πάλιν εις το Bois de Boulogne ως εσκοπεύαμεν. Α, μα να σας ειπώ την αλήθειαν είναι απελπισία.! Μία εβδομάς επέρασε και ακόμη δεν απεφασίσαμεν τίποτε.
Τώρα να σας είπω κάτι άλλο, όχι όλα τα ίδια και τα ίδια διότι θα εβαρύνθητε.
Χθες το απόγευμα επεστρέψαμεν μάλλον ενωρίς να ξεκουρασθώμεν δια να υπάγωμεν να φάγωμεν έξω και να περάσωμεν έξω την βραδειάν μας. (Τας περισσοτέρας φοράς ετρώγαμεν εις το ξενοδοχείον , επέρναμε γλάλα με καφέ και βούτυρον Απεφα

σίσθη δε να υπάγωμεν να φάγωμεν εις το Café Americain και έπειτα εις την maison Electrique… Ε, τι διάβολο καθημέραν οικονομίας εις τα Duval και τα παλαιοξενοδοχεία μίαν φοράν ας φάγωμεν καλά! Ενεδύθημεν καλλίτερον, και πεζή επήγαμεν εις το Boulevard des Italiens (εσυνηθίσαμεν να περπατώμεν αρκετά) και μεγαλοπρεπώς εισήλθαμεν εις το κατάφωτον Café Americain. Κόσμος όχι πολύς αλλά μερικά décolleté και πολλά σμόκιν φράκα και ψηλοκαπελλαδούρες. Ο maitre d’ hotel μας οδήγησε εις 3 τραπεζάκια τα οποία αυθωρεί συνενώθησαν. Ευγενέστατο γκαρσόνι μας εβοήθησε να βγάλωμεν τα επανωφόρια μας. Άλλος μας ετράβηξε τας καρέκλας και μας έφερε την λίσταν ενώ με ύφος … προστατευτικόν ο μεγαλοπρεπής maitre d’ hotel μας ηρώτα τι επιθυμούμεν. Εκορδώθημεν εις τας θέσεις μας και άλλο γκαρσόνι μας έβαλλε μαξιλαράκια κάτω από τα πόδια μας 2-3 άλλα ήσαν έτοιμα υπό τας διαταγάς μας!
Α, μα αξίζει κανείς να φάγη εις πολυτελες restaurant. Μα είναι ακριβά ενώ εις το Duval ναι, μα εις το Duval έχεις μαξιλαράκια καθρέπτας

και χιλίους να σε περιποιηθούν;
Παρηγγείλαμεν στρείδια και δια την Έλλην αστακό μια μποτίλια άσπρο έξοχο κρασί και μία μπύρα. Δια να μας δώσουν τα στρείδια εκουβάλησαν κοντά μας ένα ολόκληρο τραπεζάκι με στρείδια και πάγο. Και εκεί αυτοστιγμή μία σερβιτόρα τα ήνοιξε και μας τα προσέφερεν επί πάγου. Τον αστακόν της Έλλης τον ετοίμασαν και αυτόν εμπρός μας και τον προσέφεραν εις μεγάλον δίσκον χωριστά η μαγιονέζα. Επί του τραπεζίου υπήρχαν και ψιλές φέτες βουτύρου.
Είναι δια φάγωμα και αυτά ερωτώ;
«Βέβαια απαντά η Edith αυτό το προσφέρουν έτσι και θα το περνούν εις το couvert ώστε ας το φάγωμεν». Εμπρός λοιπόν βούτυρο στρείδια και άσπρο κρασί! Παιδιά μου γλύψετε τα χείλια σας!
Κατόπιν παρηγγείλαμεν η Edith και εγώ filet de sole a la bonne femme, 11,75 η μερίς, κατά σύστασιν της θείας Μαρίας. η Έλλη και Lucie civet de lievre 12,50 και ο μπαμπάς μπιφτέκι με πατάτες. Αι soles ήσαν κάτι το έξοχον! Τόσον ώστε εξέχασα όλην την πόζαΝ μου και εις την

πρώτην μπουκουνιάν έκαμα μορφασμόν ευχαριστήσεως. Επειδή δε είχε πολύ λαγόν μας έδωσαν πιάτα και φάγαμεν και ημείς. Νομίζετε ότι κάμαμεν τον κόπον να σερβιρισθώμεν; Α πα πα Τα γκαρσόνια μας εσέρβιραν ευγενέστατ μίαν μάλιστα φοράν που επήρα μόνη μου, ο εις προσεβληθη καιρίως! Και αμέσως προσέτρεξε και εσέρβιρε την Edith. Κατόπιν τα φρούτα μας έφεραν πλήθος αχλαδιών ροδακίνων και σταφυλών. Επήραμ,εν ο μπαμπάς και εγώ αχλάδι η Edith και Lucie ροδάκινο. Τα αχλάδια ήσαν κα΄τι το έξοχον. Τεράστια και ζουμερά και μυρωδάτα! Προς το τέλος δε ήλθε και η μουσική. Πιάνο, βιολί βιολονσέλο και μπασοβιόλα. Α μα τι ωραία που έπαιζαν, τι μαλακά και γλυκά. Ενώ ήταν εντελώς πλάι δεν μας εξεκούφαιναν καθόλου ( η υπογράμμιση του ΑΙΖ).
Και τώρα τον λογαριασμόν! Παιδιά μου, μη πέσετ κάτω από τας καρέκλας σας μη λιποθυμήσετε. Ησυχία γαλήνη ημείς εσκάσαμεν εις τα γέλια! 1 αχλάδι πόσον 2,50!!! Μάλιστα δύο και μισή !! Τα δε ροδάκινα 3 έκαστον. Α και να το ηξεύραμεν! Βεβαίως δεν θα το επαίρναμεν, αλλά τι να γίνη ήτο πιά αργα και εξερ… 45,50! Οι άνθρωποι μας επέρασαν και το βούτυρο χωριστά Αν δεν ήσαν τα φρούτα θα εξοδεύαμεν μόνο 34,50 και επίσης ποία η ανάγκη να πάρωμεν στρείδια και η μπύρα επίσης περιττή. Με 25-30 φράγκα ημπορούσαμεν να φάμε κάλλιστα. Περί της maison Electrique της Primerose του Werther ες άλλοτε.
Και νέον σπουδαίον! Απεφασίσαμεν δια την Lantheaume! Ελάβαμεν γράμμα της λέγον ότι εύρε μίαν κυρίαν εμπιστοσύνης η οποία συνοδεύει κορίτσια και με πληρωμήν 3 aller retour την φοράν θα μας συνοδεύει. Αλλ’ επειδή δεν θέλομεν aller θα μας έλθη ευθηνότερα. Πάντως όλα μαζή είναι πιο ευθηνά παρά

εις την pension των Battignoles, ώστε της εγράψαμεν ότι αύριον πηγαίνομεν να συμφωνήσωμεν οριστικώς.
Τώρα είναι αργά και παύω
Σας γλυκοφιλώ ως και την Miss Dillon

Μίνα
Τελευταία ώρα Κυριακή μεσημβρία
Δεν πηγαίνομεν εις την Lantheaume!!! Χθές βράδυ ελάβαμεν μίαν pnaumatiqueτης κ. verger η οποία μας έλεγε να μη αποφασίσομεν ως το μεσημέρι.διότι εσκέφθη μίαν άλλην pension εις την οποίαν επήγαμεν σήμερον το πρωϊ είναι κάπως μακριά κοντά εις τον σταθμόν του Alma. 5 λεπτά) εμείναμεν πολύ ευχαριστημένοι και πιθανώς να υπάγωμεν.
Τρώγομεν όλοι μαζί με την οικογένειαν του θείου Μανώλη εις το Duval της Jean d'Arc.
Μίνα

6. Salon de Lecture des Grands Magasins du Louvre. Επιστολή Ελμίνας Ζάννου προς αγαπητοί μου,
   Παρίσι Δευτέρα 24/7 Οκτωβρίου 11/30 π.μ.

Αγαπητοί μου
Καθώς βλέπετε από το Louvre σας γράφω. Μίαν ώραν ετριγυρίσαμεν εδώ μέσα και συγχαρήτε μας δια τας παμφθήνους αγοράς μας! Ούτε πεντάρα δεν εβγάλαμεν από το πουγκί μας, δια τον απλούστατον λόγον ότι δεν ηγοράσαμεν τίποτε. Ακρίβεια μεγάλη και όταν ευρίσκαμεν κάτι σχετικώς ευθηνό το αφήναμεν δια να το ίδωμεν και αλλού μη εύρομεν τίποτε καλλίτερον. Η Έλλη και η Edith απελπίσθησαν! Τώρα η Lucie και εγώ εμείναμεν εις το salon de lecture όπου εδώσαμεν rendez-vous με τον μπαμπάν και αι άλλαι δύο επήγαν να αγοράσουν κάτι ψιλικάΟύφ τι βαρεμός αυτά τα μαγαζιά!
Τώρα που έχω καιρόν να σας γράψω δεν έχω πολλα πράγματα να είπω (αλλοίμονον εάν είχε !!ΑΙΖ)

Χθες το απόγευμα επήγαμεν εις το Luxembourg και επεσκέφθημεν το Μουσείον το οποίον πολύ άρεσε εις την Έλλην. Κατόπιν καθίσαμεν όλοι μαζί εις εν καφενείον κοντά εις το Πάνθεον ονομαζόμενον Taverne de Pantheon, όπου επήραμεν παγωτά. Το Πάνθεον δεν το επεσκεφθημεν διότι κλείνουν όλα εις τα 4.
Διατί Αγλαϊα δεν έγραψες εις την Mireille; Αυτή επερίμενε με ανυπομονησία απάντησιν σου. Τώρα όμως πιά δεν προφθαίνεις. Είναι όλα τα παιδιά πολύ καλά και μας είπαν ότι περνούν μάλλον εύκολα τους δρόμους. Εγώ αρπάζω πάντοτε τον μπαμπά, άμα υπάρχουν πολλά αυτοκίνητα, άμα όμως είναι έρημιά περνώ μια χαρά Τι ικανότης ε! ( η υπογράμμιση του ΑΙΖ). Ευτυχώς εις το Quartier Latin όπου πιθανώς θα κατοικώμεν θα είναι ησυχία.
Τα μαθήματα της Σορβόνης αρχίζουν τας ημέρας αυτάς. Δια να τα ακολουθώ πρέπει να εγγραφώ ως ακροάτρια με κάποιαν πληρωμήν αλλά χωρίς ανάγκην εξετάσεων. Γράφω πολύ άσχημα βγάζετε άραγε τα ορνιθοσκαλίσματα μου;
Ο Καιρός είναι ευτυχώς καλός. Ουρανός βέβαια ασπρουλιάρης ;αλλά τουλάχιστον ήλιος, εζέστανε δε κάπως . Βλέπετε ημείς φέραμεν την καλοκαιρίαν μαζή μας!
Τα βαμμένα πρόσωπα είναι πάντοτε άπειρα. Χθες το βράδυ εις το θέατρον, δύο νέαι με μεγάλην ησυχίαν έβγαλαν το καθρεπτάκι των, εκκύταξαν το μουτράκι των επουδραρίσθησαν άβαλλαν κοκκινάδια εις τα χείλια των !!!
Σήμερα το πρωί ηπιαμεν το γάλα μας εις εν Bouillon. Βεβαίως η αίθουσα ήτο μετριωτάτη, αλλά αντί να εξοδεύσωμεν 1,75 εδώσαμεν μόνον 75. Νομίζω ότι η διαφορά είναι μεγάλη, και ότι αξίζει τον κόπον η οικονομία αφού ούτω θα ημπορούμεν να πηγαίνωμεν εις περισσότερα θέατρα!
Τι κάμετε σεις; Γιατί να μην έχομεν γράμματά σας; (ΑΙΖ) Το ηξεύερετ ότι είναι σωστά μια εβδομάς που εφύγαμεν;
Πως πηγαίνουν αι δουλειαί σου Μίλτο; (ΑΙΖ) Τι κάμεις το βράδυ; Νυστάζεις πάντοτε τόσον;

Επήγατε καθόλου εις το τέννις;
Χαιρετίσματα να λέγετε εις όλους και άμα ιδήτε τον Γεράσιμον να του ειπήτε ότι λυπούμαστε πολύ που δεν τον είδαμεν να τον αποχαιρετήσωμεν.
Βλέπετε συχνά τα παιδιά του θείου Μιλτιάδου; Είπετε τους ότι χθες τους είχα αρχίσει εν γράμμα αλλά μου ήτο εντελώς αδύνατον να το τελειώσω, Να μην θυμόσουν αν δεν τους γράφωμεν τώρα διότι έχομεν πολλάς ασχολίας και δεν προφθαίνομεν. Ας τους διαβάζετε τα προς σας γράμματα μας.άμα τακτοποιηθούμεν τότε
Καθώς φαίνεται θα τον αποφύγουμεν (κατά 90% προσθήκη ΑΙΖ) τον πόλεμον . Ο Poincare κάμει όλα τα δυνατά του δια να μη γίνη αλλά φοβούμεθα τους Κρήτας Αλήθεια σήμερον ανοίγει η Βουλή και να μην ηξεύερομεν τι γίνεται
Το απόγευμα πιστεύω πάλιν εις τα εμπορικά να τρέχωμεν
Πως πηγαίνει η γυμναστική σου Blanche; Και ο κορσές σου;
Και το μάτι σου Λιλή πιστεύω να μη ξανάρχισε, Αγλαία φίλησε μου τον Τζίκο Τζινο την αρραβωνιαστηκια του , την μαϊμού και την Τούζη σας δε όλους ως και την αγαπητήν Miss Dillon
Κατασπάζομαι

Ελμίνα

7. Hotel de Lille &d’ Albion,223 rue st Honore Paris
   Επιστολή Ελμίνας και Edith Ζάννου προς αγαπητοί μου
   Παρίσι, 26 Σεπτεμβρίου/ 9 Οκτωβρίου1912
   Αθηναική 10και 1/4

Αγαπητοί μου
Miss Dillon, Μίλτο και παιδιά. Γράφω ως βλέπετε γενικώς:μία σμπάρα 5 τρυγώνια. Η Lucie δεν ηξεύρει να γράψη λέξη αγγλικά! Όλο με ερωτά! Η Έλλη τι κάμει νομίζετε; Είναι εξαπλωμένη εις το κρεβάτι μου συναχωμένη, κουρασμένη και.. σκέπτεται… τον Μιλτάκο της!!!
Έχω αρκετά να σας γράψω, δεν ηξεύρω όμως αν έχω… οίστρον! Άλλως τε γύρω μου φλυαρούν και χάνω το νήμα των φαεινών ιδεών μου! Και διατί ομιλούν; Φυσικά δια τον πόλεμον! (Οι Μαυροβουνιώται είναι τέρατα να αρχίσουν την σύρραξιν) και όπου εύρομεν εφημερίδες αμέσως τα νέα διαβάζομεν.
Λοιπόν τώρα ας σας είπω τι εκάμαμεν χθες και προχθές. Όχι ! πρώτα πρώτα ας σας ευχαριστήσω δια τα γράμματά σας, όλων σας, και το ιδικό σου Αγλαουλάκη μου ΑΙΖ Εντρηφήσαμεν εις την ανάγνωσιν των. Ήσαν νέκταρ αληθινό. Δεν μου λέγεις Blanche, θέλεις να εξασκηθής εις την ιχνογραφίαν εις τα γράμματά σου επάνω; Δεν πειράζει καλό και αυτό! Τι κουταβάκια να μας ξεχάσητε την Τρίτην να μας γράψετε. Δεν πειράζει Λιλή που δεν μας έγραψες. Σήμερον εδιάβασα το γράμμα σου προς Odette. Σε δε Μίλτο σε υπερευχαριστούμεν δια το μεγάλο γράμμα σου, και η ΄Ελλη επίσης διότι μια περικοπή την ενδιέφερε ιδιαιτέρως!!! Πολύ ενδιαφέροντα όσα μου γράφετε. Αχ διατί να λείπωμεν τώρα; Και σας αγαπητή Miss Dillon και πάλιν σας ευχαριστούμεν όλοι δια τα νέα σας.
Η Έλλη λέγει ότι αύριον η μύτη της θα είναι παντζάρι! Τώρα λοιπόν επί του θέματός μου, το οποίον δύναται να τιτλοφορηθή «Εις αναζήτησιν Pensions!». Τα προκαταρκτικά δια να μπείτε καλά εις το νόημα είναι τα εξής: εδώ από την θείαν μας εσύστησαν μίαν pension την οποίαν πολύ εσύστησε η Lea Roman μίας κυρίας, ή μάλλον … δεσποινίδος Lauthaume, η οικογένεια της οποίας ήτο πολύ σχετική με τας οικογενείας Raymond και Roche. Ο πατέρας της κυρίας αυτής

ήτο ο κηδεμών του θείου Μανώλη (και της μαμάς σας προσθήκη στο γράμμα του ΑΙΖ)
Έπειτα ελάβαμεν επιστολάς από την κυρίαν Martinand, η οποία μας έλεγε να απευθυνθώμεν προς μίαν δεσποινίδα Kellermann rue Saint Jacques η οποία θα μας ωμίλει δια κάποιαν Cercle Concordia, εις άλλη δε κάρτα την διεύθυνσιν της Cercle Concordia
Χθες λοιπόν απεφασίσθη ο πατήρ η Lucie και εγώ να αρχίσωμεν την περιοδείαν μας. Κατά τας 10-101/2 εξεκινήσαμεν, πήραμεν το metro, και εβγήκαμεν εις την place Saint Michel και με τον χάρτην εις τα χέρια προσανατολίσθημεν εις την Rue Saint Jacques και μετά πορείαν ελαχίστην δια τους Παρισινούς, αρκετήν δι’ ημάς φθάσαμεν εις το σπίτι της Kellermann απ’ έξω έγραφε “le Foyer des Etudiantes” είσοδος … άθλια! Σκάλα… τερατώδης, ανεβαίνομεν κτυπούμεν μας ανοίγουν. Δεν εσημείωσα ότι είμεθα εις ημίφως. Η Mlle Kellermann έλειπε. Θα ήτο μόνον από τας 12 ως τας 3. Ανεχωρίσαμεν απογοητευμένοι! Εις τέτοιαν pension βεβαίως δεν θα υπάγωμεν! Ωραίαν σύστασις! Τέτοιο θα είναι και το Cercle.! Εκεί κοντά ήτο και μία pensionτην διεύθυνσιν της οποίας μας είχε δώσει η Ζωή. Αλλά τι pension, ήτο ξενοδοχείον! Πλάι δε διαβάζω «Μέγα Ξενοδοχείον η Ανατολή».
Διευθυνόμεθα προς την Concordia rue Tournefort ερωτώντες δεξιά και αριστερά! Όλοι οι ανθρωπάκοι ευγενέστατοι, πρόθυμοι να μας βοηθήσουν αλλ’ αυτός ο διαβολοδιάδρομος ήτο χωμένος και ετυρρανίσθημεν ως ότου τον εύρομεν. Ωχ! Δρόμος ελεεινός! Στενός βρώμικος! Απελπισία. Ο μπαμπάς μας δηλοί ότι το είχε καταλάβει από την αρχήν ότι θα ήτο καμμιά σχολαστική pension! Προχωρούμεν προς το τέλος ο δρόμος φαρδαίνει και ω του θαύματος ευρισκόμεθα εμπρός από ένα κάτασπρο σπίτι, ανοικτόκαρδο με μεγάλην υάλινην πόρταν.
«Βρε παιδιά, καλά φαίνεται εδώ»
Εμβαίνομεν, ωραία ζέστη, περιποιημένο μέρος. Ζητούμεν την διευθύντριαν και εν τω μεταξύ μας βάζουν εις μίαν ωραίαν αίθουσαν, στρογγυλήν περίπου θολωτήν, άσπρα επιπλωμένην, με περιοδικά εις το τραπέζι. Μπρέ, μπρέ πολύ ωραία είναι εδώ. Ησυχία. Η διευθύντρια έτρωγε. Άμα ετελείωσε, μας έβαλλε εις ένα σαλονάκι. Εφαίνετο καλή κυρία με άσπρα μαλλιά αλλά μας εδήλωσε ότι θέσιν δεν είχε!! Μας έδωσε διευθύνσεις δι’ άλλας pensions, τας οποίας δεν εγνώριζε εκτός

μίας και απεχωρίσθημεν μετά λύπης αμφοτέρων.
Ήτο η ώρα 12 και 10. Επήραμεν autobus συναντήθημεν με την Edith και Έλλην εις το Carrousel και εφάγαμεν εις τo Duval, το αγαπημένο μας που είναι επί της πλατείας της Jeanne D’ Arc.
Η Έλλη φυσά χονδρικώς!!! Την μύτην της! Ας ειδοποιηθή η θεία Ολυμπία δια την ωραιότητα της θυγατρός της (τάδε υπαγορεύει η Έλλη).
Μετά το φαγί επήγαμεν δια καπέλλα εις το Chatelet. Καπέλλα δεν ηύραμεν αλλ’ αγοράσαμεν φανέλλες κ.τ.λ. Έχομεν ήδη κουρασθεί!.
Εις τας 3 περίπου ή 31/2 πάλιν εχωρίσθημεν και με αυτοκίνητον επήγαμεν εις μίαν άλλην pension ανεβαίνομεν 500.000 σκαλιά σκοτεινά μας ανοίγουν, χμ δεν μυρίζει και έξοχα, μας βάζουν εις μίαν αίθουσαν, έρχεται η κυρία. Θέσις δεν υπήρχε, αλλά μας έδωσε άλλην διεύθυνσιν εκεί πλησίον pension ενός καθηγητού «Mr Vaguier? Ερωτώμεν την concierge : Ο κύριος Vaguier έλειπε αλλά προθυμότατη η θυρωρός προσέφερε να μας δείξει αυτή τα δωμάτια. Φλύαρη η concierge αλλά συμπαθητική και πάλιν αναρριχώμεθα και μας δείχνει τα δωμάτια. Όχι περίφημα! Πτωχικά,

μικρά η φλυαρία και η προθυμία εξακολουθεί. Μας δείχνει έπειτα την τραπεζαρίαν σκοτεινή και… μυρωδάτη! Ο κύριος αυτός δέχεται αρκετάς pensionnaire νέας και νέους σπουδάζοντες μηχανικήν μηχανουργίαν ή αρχιτεκτονικήν. Θα το ευρίσκαμεν εις τα 12 ή τας 7 Την κυρίαν ίσως το πρωϊ. Φεύγομεν. Εντύπωσις…χμ όχι και θαυμασία!! Και τώρα ας υπάγωμεν rue d’ Assas και που να είναι? Και πάλιν εις ενέργεια ναι ερωτήσεις και τα plans! Περιπατούμεν, περιπατούμεν, περιπατούμεν. Φθάνωμεν εις το Luxembourg και εκεί απέναντι ο αριθμός της pensions αλλά η δεν έβλεπε επί του δρόμου, επί μιάς αυλής όπου υπήρχε και κηπαράκι. Εισερχόμεθα περνούμεν από ένα office και μίαν τραπεζαρίαν ουχί περιφήμους και μπαίνομεν εις μίαν αίθουσαν μεγάλην, φωτεινήν. Η διευθύντρια δεν ήτο εκεί αλλά η associe της, μία χονδρή κυρία με μαύρα, η οποία ήρχισε την φλυαρίαν Δίνουν μαθήματα, diction ; κτλ κτλ, έχουν πολλά κορίτσια, μόνον κορίτσια, άλλ’ έχουν πάσαν ελευθερίαν. Προσέχει αυτή πολύ τας νέας διότι είναι mere de famille. Μας εξεθείασε το είδος της διδασκαλίας της, μας αράδιασε τους τίτλους της.

Ως εδώ δεν επήγαιναν και πολύ άσχημα τα πράγματα. Τώρα ας ίδωμεν τα δωμάτια. Ξαναπερνούμαι από την τραπεζαρίαν όπου ήσαν κορίτσια ξεμαλλιασμένα δια το τσάϊ. Ανεβαίνομεν της κυρίας προηγουμένης. Κτυπά εις εν δωμάτιο, ανοίγει, δύο κορίτσια σηκώνονται και περνούμεν. Κτυπά την άλλην πόρταν, ανοίγει ένα κορίτσι σηκώνεται, περνούμεν, και ούτω καθ’ εξής!
Τέλος φθάνομεν εις εν μεγάλον δωμάτιον με δύο κραββάτια αλλά αρκετά άσχημον αν και φωτεινόν. Μα δεν υπάρχει άλλη είσοδος; Ναι βέβαια και ανοίγει μίαν πόρταν και περνούμεν από ένα πέρασμα, τι πέρασμα! Φαρδύ 50 centimetres θεοσκότεινο, βρωμερό! Είχε και άλλα δωμάτια παληοδωμάτια υψηλότερα, επερνούσε κανείς από χίλια μπαούλα. Τέλος μη τα ερωτάτε! Επιάσθηκε η ψυχή μας. Αχ έπρεπεν Miss Dillon να είσθε σεις μαζή μας, να εθαυμάζατε!! Και η φλυαρία εξηκολούθει. Κατήλθαμεν πάλιν κάτω μας έδωσε χίλια prospectusμας είπε την τιμή 165, κ.τ.λ. κ.τ.λ. Όσον επήγαινε ο πατήρ έχανε την υπομονήν και το κεφάλι του εκουνούσε ολονέν γληγορώτερον!!

Τέλος, τέλος, εξεκολλήσαμεν. Εξήλθαμεν και αναπνεύσαμεν!!
Α παιδιά μου, τι διασκέδασα με την Lucieκαι με τον μπαμπά! Δια να ξεσκάσουν ήρχισαν το κατηγορητήτιον. Και όσον έλεγε ο εις εκουρδίζετο ο άλλος «κακιά δεν σου εφάνη; Έλεγεν η Lucie. Ναι στρίγγλα απήντα ο μπαμπάς. Αργότερα την ονόμασε μέγαιραν!!!
Εξέχας να σας ειπώ ότι μπάνιο δεν είχε! Η Lucie η ανόητη είχε νομίσει ότι έτσι την επέρναμε και την είχε πιάσει απελπισία!!!
Επήραμε τότε εν αυτοκίνητον και κατευθύνθημεν εις την pension Lantheaume, rue de l’Universite 191. Επηγαίναμεν, επηγαίναμεν, εφύγαμεν από το Quartier Latin και αρκετά μακράν εφθάσαμεν. Ο δρόμος ήτο μεγαλύτερος, η συνοικία πολύ καλλιτέρα, το σπίτι απ’ έξω μεγάλον και καλόν. Η είσοδος ευπρεπείς και ascenceur ανέβασε εις τον 5ο. Η εντύπωσις αμέσως ήτο καλή. Μας ήνοιξαν και μας έβαλαν εις εν ωραίον σαλονάκι, όπου ήλθεν η κυρία, πολύ καλή, αλλ’ ήσυχη και μάλλον σιωπηλή. Αφού ωμιλήσαμεν πρώτον δια άλλα πράγματα, περί των σχέσεων μεταξύ των οικογενειών Lanthaume και Roche κατόπιν μας έδειξε τα δωμάτια. Και αυτά περιποιημένα. Το εν μεγάλο, το άλλον μικρότερον, διά σαλονάκι και γραφείον συνεκοινώνουν δια μικράς chamber de toilette οίαν όμως η κυρία «μετεχειρίζετο ως είδος ντουλαπιού, αλλά την οποίαν δι’ ημάς θα άνοιγε. Τιμή δι ημάς 225, αν και 250 είναι το τακτικόν!
Τόση ήτο η αντίθεσις με τας άλλας, ώστε ο μπαμπάς οριστικώς της είπε ότι θα υπάγωμεν. Όταν όμως εξήλθαμεν, είδαμεν ότι είμεθα πολύ μακριά!! Εις τον pont de l Alma, δι ο και επεστρέψαμεν με αυτοκίνητον. Εδώ δε είδαμεν ότι δεν έχει κοντά metropolitain εκτός του ότι είναι μακρυά από τα μαθήματα πως θα επιστρέφαμεν το βράδυ από το θέατρον. Δεν ήτο μδε πιθανόν να εύρωμεν άλλας pensionnaires να πηγαίνουν, διότι εν όλω, άμα είναι πλήρης η pension έχει 8 πρόσωπα, και νομίζομεν κυρίας, ώστε θα είναι επίσης μάλλον πολύ ήσυχη και σοβαρά! Σήμερον λοιπόν της εγράψαμεν ότι ένεκεν της αποστάσεως δεν είμεθα βέβαιοι αν θα υπάγωμεν, και

αύριον θα της είπωμεν. Σήμερον δε το απόγευμα επήγαμεν εις μίαν pension την οποίαν μας εσύστησεν η Καστρωμένου Rue Saint Jacques. Είναι πολύ μεγάλη, πατώματα πολλά, εις το είδος της δε καλή. Η τραπεζαρία μεγίστη. Εις το σαλόνι μαζεύονται συνήθως το βράδυ αι νέαι. Είναι πλήρης, αλλ’ επειδή ένεκα του πολέμου φεύγουν Βούλγαροι τινες και ο Μαυρουδής όστις κα΄θηται εκεί αδειάζουν δωμάτια. Ο Μαυρουδής ηξεύρετε είναι αδελφός της κυρίας Μαλανδρίνου η οποία και αυτή κάθισε εκεί. Μας έδειξεν η κυρία, χονδρή Αλσατίς, αλλά καλή, το δωμάτιον του Μαυρουδή και εν άλλο απέναντι, το οποίον θα ηδύνατο να μας δώση. Όχι τόσον περιποιημένα ως της κυρίας Lanthaume, αλλά μεγαλέιτερα και με ηλ. Φως. Είναι δε ζωηρά pension κάθηνται πολλαί νέαι αι οποίαι πηγαίνουν συχνά εις το θέατρον. Δεν υπάρχει metro κοντά αλλά πολλά autobus τιμή 216 και 201. Τώρα τι πρακτέον; Εις την Lanthaume πιο οικογενειακή ζωή και περιποίησις, εις την άλλην μεγαλειτέρα κίνησις και ευθυμία. Αύριον θα υπάγωμεν και εις τας 2 με την Edith; Η Edith έγραψε εις την κυρία Μαλανδρίνου να ερωτήση τον αδελφόν της, όστις κάθηται πολύ καιρόν εκεί αν είναι καλή pension.
Δεν ηξεύρομεν τι να αποφασίσωμεν. Τώρα καληνύκτα σας και πολλά πολλά φιλιά από την βλακεντίαν Ελμίναν.

Αγαπητό αγόρι
Δεν πιστεύω να δυσαρεστηθείς ως λέγει η Μίνα, που γράφω αγγλικά εις την Miss Dillon! Δεν προφθάνω όμως πλέον σήμερον. Η Lucie αργεί φοβερά και ούτω ήλθα κάτω να γράψω ακόμη δύο λέξεις έως ότου κατέλθει και αυτή. Μου φαίνεται ότι εφέτος είναι ακόμη πλέον ακριβά τα θέατρα δια loge δευτέρας σειράς εις την opera comique μας επήραν 10 φράγκα το εισιτήριον. Έχει εφέτος και κάτι «pour les pauses»! Και όταν επήγαμεν να πάρωμεν με …..τα εισιτήρια μας ώρμησαν ένα σωρό κύριοι προτείνοντες να μας πωλήσουν φθηνότερα! Όταν δεν ηξαύρει κανείς βεβαίως το γελούν. Και χθές εις την … μας επήραν δια service τάχατες και

ήθελαν να μας πάρουν τα καπέλλα δια να μας φορολογήσουν και πάλιν αλλ’ εμείς τα εβγάλαμεν μέσα! Τι φρίκη! Εβραίοι είναι όλοι οι ανθρωποι Και εις την Ελβετίαν προσπάθησαν να κλεψουν δυό ή τρεις φορές της Έλλη!. Το … με ζαλίζει!
Αργούμεν και δεν θα προφθάσωμεν να αγοράσωμεν ότι θέλουμε. Πρώτα πρώτα θα υπάγωμεν εις την Belle jardinière δια να παραγγείλη ο Μπαμπάς ενδυμασία. Τι γίνεται με τον πόλεμον; Η Έλλη ήθελε να επιστρέψειεις Ελλάδα με τον Δημήτρη. Εγώ δεν ηεξεύρωδιατί είμαι σχεδόν βεβαία ότι δεν θα γίνη τίποτε. Τουλάχιστον πάντα έτσι λέγω. Πότε πλέον θα έχωμεν γραμματά σας! Ο θείος Αλέξανδρος είναι καλλίτερα ολίγον αυτές τας ημέρας αλλά δεν πρέπει να ομιλή και δι’ αυτό είναι μελαγχολικός. Δεν μπορεί να φάγη παρά μόνον γάλα, αυγά σούπα, κρέμα, διότι τα άλλα τον πονούν όταν καταπίνη Λέγει εδώ ότι είναι καρκίνος αλλά ο μπαμπάς δεν τον πιστεύει. Δεν θα εκρατούσε τόσον καιρόν. Θα προσπαθήσουν να τον πείσουν να υπάγει να εξετασθεί εις Λωζάννην. Ο θείος Μανώλης είναι πολύ καλά και ευθυμώτατος η θεία Ελένη και τα παιδιά λαμπρά. Θα φύγουν την Παρασκευήν πιθανά. Εκείνοι καθονται εις το ξενοδοχείον de Londres και ημείς Albion. Δεν είναι αστείον. Φεύγομεν
Σε φιλώ γλυκά
Edith

8. Επιστολή Ελμίνας και Αριστόβουλου Ζάννου προς αγαπητοί μου Παρίσι 2/15 Οκτωβρίου 1912
   Τρίτη 7 παρά ¼ μ.μ.

Αγαπητοί μου
Πότε τέλος θα έχωμεν πάλιν νέα σας; Το γράμμα του Μίλτου το οποίον έφυγεν Δευτέραν ελάβαμεν Σάββατον βράδυ και έλεγε ότι την επομένην θα μας εγράφατε, αλλ’έκτοτε τίποτε δεν ελάβαμεν. Μόλις χθες εσυλλογίσθημεν ότι τα γράμματα αργούν διότι δεν υπάρχουν πλέον ελληνικά πλοία. Αλλά την Τρίτην υπήρχε Λοϋδ. Τέλος πάντων αν δεν έφυγε Τρίτην θα έφυγε Παρασκευήν και τότε θα το λάβωμεν αύριον ή μεθαύριον. Πάντως να κυττάζετε καλά πότε έχει ταχυδρομείον και πότε φθάνει ώστε να γνωρίζομεν πότε να γράφωμαν. Συ Μίλτο τα ηξεύρεις αυτά. Δεν έχω το γράμμα σου εμπρός και δεν ενθυμούμεν τι έχω να απαντήσω Πάντως μας ενδιέφερε πολύ. Επίσης πολύ μας ηυχαρίστησεν και διασκέδασε το γράμμα της Αμαρυλλίδος το οποίον ήτο νοστιμότατον (ΑΙΖ υπογράμμιση). Ειπέτε της παρακαλώ ότι πολύ την ευχαριστούμεν και να μη θυμώση διότι δεν της εγράψαμεν ακόμη, αλλά σας διαβεβαιώ ότι μας είναι αδύνατον. Αφού φύγουν οι άλλοι και μείνουμεν αι δυό μας, τότε δεν θα έχωμεν τι να κάμωμεν και θα ριθχώμεν εις την επιστο-

λογραφίαν. Λέγω δεν θα έχωμεν τι να κάμωμεν δι’εμε΄τουλάχιστον διότι τα μαθήματα εις την Sorbonne αρχίζουν μόλις τον Νοέμβριον! Όπερ δε χείριστον η κάσσα με τα αγαπητά μου, τα πολύτιμα μου, τα χρυσά μου βιβλία όχι μόνον δεν έφθασε αλλ’αγνοούμεν που ευρίσκεται!
Αχ τα βιβλιάκια μου, τι θα κάμω χωρίς αυτά;Τώρα θα είχα θαυμάσια καιρόν να μελετήσω λατινικά, να διαβάσω αρχαία, και μένω εις τα κρύα του λουτρού!
Εν τω ματαξύ θα αγοράσω τίποτε νέον να διαβάσω, διότι πρέπει να είμαι απησχολημένη δια να μη βαρύνομαι.
Εχω πάλιν πλείστα να σας γράψω και ακόμη δεν σας ανέφερα τίποτε πολιτικόν. Χθες το βράδυ εμάθαμεν την εισβολήν των Τούρκων εις τα σερβικά σύνοαρα, σήμερον το πρωί τον λόγον του Βενιζέλου δια τηνένωσιν της Κρήτης. Ο πόλεμος λοιπόν είναι αναπόφευκτος. Όλοι εδώ μας το έλεγαν και τώρα πλέον δεν υπάρχει αμφιβολία. Θεέ μου τι τρομερόν. Τώρα ας ελπίζωμ,εν ότι δεν διαρκέση πολύ και ότι δεν θα είναι αιματηρός. Α πως εθύμωσα χθες με τον παληάνθρωπον τον Λοτί. Είχε εν άρθρον εις την Matin τόσον φιλότουρκον και υβρίζον τα βαλκανικά κράτη που με έκαμε να τον σιχαθώ. Φαντασθείτε ότι λέγει ότι είναι αίσχος της Ευρώπης να επιτρέψει εις τα Βαλκανικά κράτη τα οποία ονομάζει ύαινας να επιτεθούν ανάνδρος κατά του ηρωικού Τουρκικού λαού του διατρέχοντος τόσον επικικίνδυνην κρίσιν!!! Και δεν είναι μάλλον αίσχος να επιτρέπουν εις τους Τούρκους τόσα όργια, να κρατούν την Κρήτην, και δια τα συμφέροντα των να κάμουν αδικίας επί αδικιών.
Καλε δεν σας είπα ακόμη το μεγάλον νέον. Από σήμερον το πρωϊ η Lucie κι εγώ καθήμεθα εις την pension μας. Αλλά τώρα σας γράφω από το ξενοδοχείον διότι θα φάγωμεν έξω. Ώστε να μας γράφητε Pension Baumgartner, ruw Keppler 5bis. Με τον καιρόν θα σας περιγράψω τα δωμάτια μας τα οποία είναι 3 τον αριθμόν. Δύο μικρά συγκοινωνούντα ως κραββατοκάμερες και παραπλεύρω ένα σαλονάκι.
Ως σας έγραφα την Κυριακήν το μεσημέρι επήγαμεν εκεί με την κυρίαν Verger. Η κυρία της pension παρα πολύ ευχάριστος,

ομιλητική και καλή. Είναι 38 ετών, αλλά δεν φαίνεται περισσότερον από 28. Είναι χήρα αλλ’ ομοιάζει σαν κορίτσι τόσον είναι σβέλτα και ζωηρά. Είμαι βεβαία ότι δεν θα περάσωμεν άσχημα μαζή της (Σας τα έγραψα ήδη ΑΙΖ)
H Lucie και ο μπαμπάς επήγαν με την κυρίαν Verger εις την Nico-Vauchelet (καθηγήτριαν του άσματος) και ακόμην δεν εγύρισαν! Μα τι κάμουν τόσην ώραν οι ευλογημένοι (Εσυνεφωνήσαμεν δι ένα μήνα 8 μαθήματα 1,20 ΑΙΖ)
Έχω τόσαν να είπω ώστε δεν ηξεύρω από πού να αρχίσω. Μένουν Werther Primerose Maison Electrique έχουμε ακόμη γεύμα εις Tabary Magic City περιπλάνησις ανά τας οδούς κατά την νύκτα, μετάβασις εις Saint Cloud, γεύμα εις Verger, επίσκεψις Περνο. Εγκατάστασις εις την pension, επίσκεψιν Haussoulier, μετάβασις εις εις Pere Lachaise κινηματογράφος Πατέ και… Moulin Rouge.
Τετάρτη πρωί 10π.μ. Το μελάνι ήλλαξε διότι τώρα ευρίσκομαι εις το σαλονάκι μας εις την pension. Είναι νόστιμο και θα γίνη περισσότερον όταν το στολίσωμεν με τας εικόνας μας και τα φωτογραφίας μας. Το μόνον κακόν είναι ότι είναι ολίγον σκοτεινόν διότι τα παράθυρα είναι μικρά αν και δύο, αλλά σήμερον έχει συννεφιά, πριν μάλιστα ψιλόβρεχε. (Το δωμάτιον του ξενοδοχείου μας σκοτεινότερον! ΑΙΖ)

Όσα δεν προφθάσαμεν να σας αφηγηθώμεν ας τα διηγηθή η Edith προφοριώς. Σκοπεύουν να φύγουν με το Λόϋδ της προσεχούς Τετάρτης, ώστε θα σας έλθουν Παρασκευήν. Αλλ’ αν υπάρχει θέσις σήμερον θα το μάθουν.
Εγώ λοιπόν ας σας διηγηθώ μάλλον τα του κύκλου μου ήτοι την επίσκεψιν. Ο μπαμπάς - Η Lucie μου λέγει ότι έχει χιονίστρες εις τα χέρια!! Καλή αρχή!! – Ο μπαμπάς του είχε γράψει του Pernot να μας ειδοποιήση ώστε ημπορούμεν να τον εύρωμεν διότι κάθηται 10 χιλιόμετρα μακράν των Παρισίων, εις Fontenay sous Bois – η Lucie, Μίλτο είναι κατευχαριστημένοι διότι θα σημειώση μέρη τα οποία συ δεν έχεις! Έχομεν σκοπόν να επισκεφθώμεν όλα τα περίχωρα των Παρισίων δι’ αυτήν την αιτίαν – ΑΙΖ υπογράμμιση
Ο κύριος Περνώ λοιπόν μας έγραψε ότι μας περιμένει την Δευτέραν το απόγευμα. Με το τραίνο των 3 και 5 από τον σταθμόν της Bastille ανεχωρήσαμεν και εφθάσαμεν εις Fontenay sous Bois μετά ημίσειαν περίπου ώραν. Νοστιμοτάτη κωμόπολις με ωραία σπίτια σε δροσερά περιβόλια. Ο κύριος Περνώ δεν κάθηται μακράν από τον σταθμόν. Μας υπεδέχθη ευγενέστατα κ’ εμείναμεν εκεί ως τας 6 σχεδόν! Η κυρία του πολύ ευχάριστος και τα τρία παιδάκια του νοστιμώτατα! Μας έδωσαν τσάι κ εμένα λεμονάδα.

Παρεμβάλεται το κομμάτι αυτό του Αριστόβουλου Ζάννου
3/16 8κτωβρίου 1912 ώρα 11π.μ.
Εκ του ωραίου σαλονιού των δεσποινίδων Λουκίας και Ελμίνας Ζάννου
Μίλτο μου παιδιά μου μη ειστε τόσον τραγικοί.! Ε γελώ και εγώ τώρα ότανσκέπτωμεν πόσον βλαξ ήμην εις την νεότητα μου (τι πείνα θεέ μου!) να ταπαίρνω όλα κατάκαρδα.
Το κύριον είνε να έχη τις ακράδαντον πεποίθησιν εις την βάσιν της Χριστιανικής Θρησκείας
Σας φιλώ όλους

Αριστόβουλος

Ο μπαμπάς ήλθεν έξαφνα ενώ εσυγυρίζαμεν τα πράγματα μας και μας έφερε τα γράμματα σας, τα οποία αν και μελαγχολικά μας ηυχαρίστησαν. Τι να γίνει πρέπει να υποσκύψωμεν και να ελπίζωμεν. Να έχωμεν θάρρο. Μη απελπίζεστε. Εννοώ ότι δεν θα έχετε όρεξιν δια διασκεδάσεις αλλά τάχα κερδίζετε τίποτε όταν μενέτε μελαγχολικά εις το σπίτι. Είπετε εις τον θείον Μιλτιάδην να μην είναι νευρικός και να μη τα πέρνη όλα τόσον τραγικά. Δεν εννοών διατί εμποδίζει τα παιδιά του από κάθε διασκέδασιν. Τουναντίον έπρεπε να τα παρακινεί να διασκεδάζουν. Έτσι και εγώ άμα φύγουν και μας αφήσουν μόνας δεν το έχω σκοπόν να κλεισθώμεν μέσα δια να μας πιάνεται η καρδιά. Θα πηγαίνωμεν εις τα μαγαζιά, επισκέψεις, περίπατον κ.τλ. Και θα σας γράφωμεν όσο το δυνατόν ευθυμότερα!

Λοιπόν ο κύριος Περνώ μας είπε ότι είναι πολύ ενωρίς δια τα μαθήματα και ότι μόλις τον Νοέμβριον ειμπορώ να ασχοληθώ δι’ αυτά. Επήγαμεν εις το γραφείον του διότι μετέφραζε κάτι ελληνικά και δεν τα κατάφερνε και παρεκάλεσε τον μπαμπά να τον βοηθήση.

Έχει μίαν βιβλιοθήκη έξοχον πράγμα με βιβλία σπανιώτατα. Έν βιβλιάριον προσευχών, όμοιον του οποίου υπάρχουν μόνον 2. Το εν τω έχει η πριγκίπισσα Σοφία, το άλλο ο εκδότης.
Ο κ. Περνώ μας προσκάλεσε να πηγαίνωμεν σπίτι του. Παίζουν τέννις και τον χειμώνα πατινάρουν. Ήτο ευγενέστατος και μας συνώδευσε ως τον σταθμόν και έμεινε μαζί μας ως να έλθη το τραίνον.
Το Σάββατον είχαμεν υπάγει με τον μπαμπά εις τους φίλους του κ. Μυλωνά αλλ’ ο μεν Foucart είναι ακόμη εις Brettagne ο δε Hausoulier τώρα επιστρέφει από την εξοχήν αλλά δεν τον εύρομεν. Του αφήσαμεν το γράμμα με την παράκλησιν να μας ειδοποιήση ώστε δυνάμεθα να τον ίδωμεν. Μας απάντησε εν γράμμα ευγενέστατον ότι λυπείται διότι δεν μας συνήντησε. Να τον συγχωρήσωμεν διότι δεν δύναται να μας επισκεφθή αμέσως, αλλ’ είναι ακόμη εις την εξοχήν και ότι την Τρίτην εις τας 2 θα ήρχετο αυτός να μας ίδη. Ήλθε πραγματικώς και μας εγοήτευσε με την ευγένειαν του. Είναι υψηλός με γένεια ψαρά, γένεια εντε-

λώς γαλλικά, ωσάν του κ. Brissaud έχει κάποιον ελάττωμα εις την προφοράν αλλ' είναι συμπαθητικότατος πρόθυμος να με βοηθήση εις όλα. Θα μου στείλει προγράμματα, θα με βοηθήση δια να εγγραφώ. Επροθυμοποιήθη να μου στείλη βιβλία του, τώρα που δεν έχω. Θα μας προσκαλέση σπίτι του, δια να γνωρίσωμεν τη γυναίκα του και τους υιούς του (δεν έχει κόρας) και θα μας συστήση εις τας αδελφάς του. Μας θαυμάζει δια το θάρρος μας, να έλθωμεν εδώ μόναι, μας ερώτησε αν έχωμεν καλήν pension και θα έλθη εδώ ο ίδιος να μας ίδη. Μα δεν πρέπει να λάβετε αυτόν τον κόπον είπεν ο μπαμπάς θα έλθουν αυταί.
-Όχι, όχι θα υπάγω εγώ διότι οι κύριοι πρώτα επισκέπτονται τας κυρίας.
Μα είπετε πως είναι αγόρια
Ah non les jeunes filles ne sont jamais des garcons. Je veux les voir installees pour que je puisse ecrire a Mr Mylonas qu’ elles sont bien installees!
Μα ημπορεί να υπάρξει μεγαλυτέρα ευγένεια είπετε μου; Μας εσύστησε να μη είμεθα μελαγχολικαί

τώρα που θα φύγουν οι άλλοι να λαμβάνωμεν πάντοτε ελληνικάς εφημερίδας και να προσέξωμεν να μην κρυώσωμεν, να έχωμεν σαλονάκι με γραφείον και πιάνο δια να αισθανόμεθα ότι είμεθα σπίτι μας και χίλια άλλα. Ωμιλήσαμεν εννοείται και περί πολέμου.
Κ’ έπειτα, λέγουν μερικοί ότι οι Γάλλοι δεν είναι ευγενείς. Όλοι όσους επισκέφθημεν ως τώρα μας καθυποχρέωσαν. Ποια ανάγκη είχον να μας δείξουν τόσην προθυμίαν να μας βοηθήσουν.
Φεύγων επανέλαβε «Vraiment je vous admire”.
Τώρα ας σας διηγηθώ τα του… Moulin Rouge διότι επήγαμεν μόνον η Έλλη ο μπαμπάς κ’ εγώ! Δεν φρίττετε έ, να υπάγω εγώ εις τέτοιον μέρος με τοιαύτην φήμην. Η αλήθεια είναι ότι δεν ήθελα να υπάγω αλλά με επήραν. Η Edith και η Lucie ήσαν κουρασμέναι και δεν ήλθον και έπραξαν άριστα! Πρώτον ως ότου υπάγωμεν εσκάσαμεν! Εν autobus μας έβγαλε εις το Boulevard de Montmartre όπου ενομίζαμεν ότι ήτο ο περίφημος Κόκκινος Μύλος!! Διότι εκεί είχαμεν ιδεί το όνομα γραμμένο με φωτεινά γράμματα, αλλ’ ήτο μόνον ρεκλάμα! Και τώρα που να υπάγωμεν. Να ερωτήσωμεν αλλ’ εγώ εντρεπόμην να σταματά ο μπαμπάς κυρίους δια να τους ερωτά που είναι το Moulin Rouge! Ώστε ο μπαμπάς επήγαινε από το άλλο πεζοδρόμιο όταν ήθελε να ρωτήσει κ’ έπειτα συναντώμεθα!
« Le Moulin Rouge» Tout droit Monsieur» Tout droit tout droit αλλ’ αυτό το tout droit ήτο ατελείωτον! Τέλος τέλος είδαμεν από μακράν ένα κόκκινο μύλο να γυρίζει και εφθάσαμεν. Τι νομίζετε πως είναι το Moulin Rouge, εν θέατρον όπου έπαιζαν μίαν επιθεώρησιν. Επήραμεν εισιτήριο 2 μόνον φράγκων αλλ’ είμεθα εις την galerie και δεν ηδυνάμεθα να περιπατήσωμεν κάτω αλλά καλά που δεν εδώσαμεν περισσότερα διότι η παράστασις δεν ήξιζε ούτε δυό πεντάρες. Κόσμος πολύς και ο πλείστος καλός. Μας το είχε είπει η Alice ότι τώρα ήλλαξε το Moulin

Rouge και δεν είναι όπως άλλοτε.
Η επιθεώρησις σαχλοτάτη εις πολλά μέρη αχρεία αρκετά. Αλλά γαλλικά και με τραγούδια ενίοτε ούτε εγώ τουλάχιστον δεν τα καταλαβα όλα. Όσον δια … γύμνια αρκετή!! Παρέστησαν χορούς εις Πομπηίαν. Μία δεν είχε τίποτε ως την μέσην!Ήτο ότι αηδία. Αι άλλαι τουλάχιστον είχον maillot, αλλά και πάλιν!! Αυτό ήτο όλον. Έπειτα έδωσαν χορούς όπου βεβαίως δεν επήγαμεν …. Κατόπιν το metro μας έβγαλε εις το café de la Paix όπου επήραμεν σοκολάτα. Decolletes πάμπλειστα. Κόσμος πολύς. Είδομεν τον κ. Μοσχονα τον άνδρα της κόρης του Σουρή
Είναι αργα σας γλυκοφιλώ
Μίνα
Αγλαούλα μου πολύ σε ευχαριστούμεν δια το γράμμα σου. Έχομεν εις την pension μας μίαν σκυλίτσαν κάτασπρην και παχουλήν. Είναι της κυρίας και τρέχει πάντα από πίσω της Ώστε άμα την βλέπομεν καταλαβαίνομεν ότι η κυρία είναι κάπου κοντά. Δεν ηξεύρω πως τι λέγουν άμα το μάθω θα σου το γράψω

9. Hotel de Lille & d’ Albion
   223, Rue St-Honore,
   Επιστολή Αριστόβουλου Ζάννου προς τα παιδιά του,Paris
   15 8/βρίου 1912

Παιδάκια μου χρυσά,
Λοιπόν…τετέλεσται!
Η είδηση περί Κρήτης μας ενθουσιάζει! Μένος πολεμικόν μας κατέλαβεν!
Ερρίφθη ο κύβος!
Ο θεός βοηθός!
Μετά μίαν ώραν εγκαθίστανται αι αδελφαί σας εις την pension «Baumgartner» 5 bis, rue Keppler. Η κυρία είναι ζωηροτάτη χήρα 38 ετών αν και φαίνεται μόλις 28-30!
Είμαι πολύ ευχαριστημένος.
Επισκέφθηκα χθές τον κ. Περνό εις Fontenay sous Bois. Λίαν πρόθυμος εννοείται κτλ.κτλ.
Σήμερον εις τας 2 μ.μ. θα μας επισκεφθή ο κ. Hausoulier. O Foucart απουσιάζει εις Bretagne.
Τώρα θα αρχίσω να φροντίζω δια την ανα-

χώρησίν μας! Ατυχώς μόνον το Lloyd έχομεν αναχωρών εκ Brindisi εκάστην Τετάρτην νομίζω. Θα εξετάσω και δια Τεργέστην.
Σήμερα εσπέρας θα υπάγωμεν εις την περίφημον(;) διδασκάλισσαν της φωνητικής μουσικής Molino Bildo Vauchelet (αγνοώ πως ακριβώς την λέγουν).
Λοιπόν χρυσά μου, au revoir, bientot.
Σας γλυκοφιλώ

Α.Ι. Ζάννος
Εάν δεν εγίνετο πόλεμος θα εμέναμεν μία εβδομάδα περισσότερον αλλ αφού ούτως έδοξε εις τας καταραμένας τας Puissances θα αναχωρήσωμεν εντεύθεν το Σάββατον ή την Κυριακήν το αργότερον δια να ξεκουρασθώμεν εις Ζυρίχην ή το Μιλάνον.
ΑΙΖ

10. Επιστολή Lucie Ζάννου προς αγαπητοί μου, Παρίσι τη 3/16 Οκτωβρίου 1912, Τετάρτη 12 παρά 20 π.μ.

Αγαπητοί μου
Σας αρέσει το χαρτί μου; Σαν πολύ καλό δεν σας πέφτει. Δεν έχω όμως τώρα άλλο.
Αχ! Τι απελπιστικός αυτός ο πόλεμος! Δεν φθάνει που θα μείνωμεν μόναι εδώ, αλλά θα έχωμεν τώρα και αυτόν τον εφιάλτην! Είναι φρίκη! Και σεις μας γράφετε ότι θα διασκεδάζωμεν κτλ σαν να επρόκειτο να διασκεδάσωμεν κατ’ αυτό το ταξείδι! Και η καϋμένη η Έλλη πολλήν κακήν εποχήν εδιάλεξε δια να έλθη εις το Παρίσι. Αφ’ ενός ο πόλεμος, αφ’ ετέρου αι απασχολίαι μας προς εύρεσιν pension κ.τλ.
Ώ δεν έχω βεβαίως πολλήν διάθεσιν, και όλο μου φωνάζουν και με μαλώνουν. Μα τι να κάμω αφού δεν έχω όρεξιν! Αλλ’ έννοια σας θα περάση και αυτό φθάνει να μη μας γράφετε και σεις πολύ απελπιστικά πράγματα. Από την pension είμαι πολύ ευχαριστημένη. Τα δωμάτια μας είναι κάπως μικρά, σκοτεινά, σήμερον τουλάχιστον ,

αλλ’ ήτο δυνατόν να εύρωμεν εις το Παρίσι τίποτε καλλίτερον; Δύο μικρά δωμάτια συγκοινωνούντα έγινα κρεββατοκάμεραι. Έχομεν δε αρκετά ντουλάπια και συρτάρια. Ένα όμως νιπτήρα. Το σαλονάκι είναι πλάι δεν έχει όμως πόρταν συγκοινωνίας. Έχει καναπεδάκι και άνωθεν αυτού μίαν εικόνα περιστώσαν την «λευκή βασίλισσα» (μου φαίνεται). Το πρωτότυπον ευρίσκεται μου φαίνεται εις Φιλανδίαν, και ο φίλος μας ο Φιλανδός μας είχε στείλει μίαν κάρταν παριστώσαν αυτήν την εικόνα. Εάν ανοίξετε το μεγαλύτερον από τα καινούργια albums μας θα ίδητε μίαν κάρταν παριστώσαν μίαν κυρίαν πολύ εύμορφην με ένα ωραίον παιδάκι στα γόνατά της. Μου αρέσει πολύ αυτή η εικών. Λοιπόν εκτός αυτών, έχομεν ένα γραφειάκι το οποίον μεγενθύνεται. Είναι μάλλον τραπέζι δια να παίζουν χαρτιά. Κατόπιν έχομεν ένα ντουλάπι με καθρέπτην σαν της Edith τον νιπτήρα, όστις ευρίσκετο πρότερον εδώ, και όστις εκαλύφθη με ένα πανί, και ημπορεί να χρησιμοποιηθή ως τραπεζάκι, την cheminee με ωραίον καθρέπτην, ένα άγαλμα και δύο βάζα με αμάραντα, ένα ντουλάπι του τοίχου το πιάνο, το οποίο ευρίσκετο ήδη εδώ, δεν ανήκει όμως εις την pension, και δια το οποίον θα πληρώνω 12 δρ τον μήνα(είναι καλόν) δύο πολυθρόνες, μία κόκκινη και μία πρασινωπή σαν τον καναπέ, μία καρέκλα και ένα paravent. Ε! σας φθάνουν αυταί αι περιγραφαί. Εάν θέλετε και άλλας ορίστε. Ταπετσαρία με γραμμές ροζ και άσπρες. Χαλί καρφωμένον κάτω, κοκκινονωπόν, αρκετά παλαιόν. Αυτό ίσως δίνει κάποιαν κακήν οσμήν, όταν τα παράθυρα είναι κλειστά. Ηλεκτρικόν φως, μία λάμπα εις την μέσην. Δύο παράθυρα μικρά και αρκετά υψηλά (δεν ημπορούμεν να ίδωμεν τον δρόμον βλέπομεν όμως τα απέναντι σπίτια) με μπερντεδάκια άσπρα, και μπερντέδες μεγάλους (όχι και πολύ) χρωματιστούς. Ε! δεν πιστεύω να έχω τίποτε άλλο να είπω δια το σαλόνι μας. Τώρα πρέπει να το καλλοπίσωμεν και ημείς λιγάκι.
Είμεθα εις το τρίτον πάτωμα (60 σκαλιά) μια μόνον άλλη κυρία κάθηται εδώ επάνω. Πλάι δε ευρίσκεται και το αναγκαίον. Φωτιά θα μας βάζη εις τα δωμάτια. Κάτω έχουν calorifere. Σήμερον δεν έβαλε, αφού θα είμεθα εδώ μόνον το πρωί και είναι κάπως ψύχρα. Δεν ηξεύρω εάν έχω χιονίστραν ή όχι

αλλ ένα δάκτυλον μου με τρώγει, και είναι ολίγον πρησμένον. Φαντασθήτε να αρχίζω από τώρα.
Ας σας είπω τώρα δια την καθηγήτριαν του άσματος, διότι δεν θα προφθάσω. Λοιπόν η κυρία Verger επέμενε τόσον να υπάγωμεν εις την κ. Vauchelet, ώστε χθες το απόγευμα μετέβημεν εκεί μαζύ της ο μπαμπάς και εγώ. Κάθηται rue Douai κοντά εις τον σταθμόν του metro Pigalle. Ωραίον σπίτι, μεγάλα πλούσια σαλόνια.
Όταν εφθάσαμεν έκαμε μάθημα μία άλλη. Αμέσως επαρουσιάσθη η κυρία, ηλικιωμένη και χονδρή με μία χονδροφωνάρα. Αμέσως μας εισήγαγε εις την αίθουσαν όπου δίδει τα μαθήματα και με έβαλε να τραγουδήσω. Αλλά τι χάλια είχα η κακομοίρα. Αφού την νύκτα είχα πυρετόν, και αισθανόμην τόσον κουρασμένην που είχα πάρει κινίνο. Τέλος πάντων είπα αρκετά άσχημα την flyte enchantee και την Lakme. Συνόδευε η κυρία και εκτυπούσε το πιάνο σαν παλαβή. Εύρε ότι έχω καλήν φωνήν και ότι μου λείπει το caline, το ομαλόν και το style nuances δηλ. κ.τλ.

τας vocalines μου τας εύρε καλάς, αν και βεβαίως δεν τας έκαμα, όπως εις το σπίτι μας. Τέλος πάντων είπε ότι θα με μάθη σαν να επρόκειτο να γίνω artiste, διότι εάν πρόκειται να θέλω μόνον να τραγουδώ εις σαλόνια και να ευχαριστήται ο κόσμος, όσα ηυξέυρω είναι αρκετά με το παραπάνω. Η κυρία Verger της είπε, ότι θέλω να πάρω μαθήματα με αυτήν και όχι με καμμιάν βοηθώ της
«Ω, μα βεβαίως, δεν είναι αρχαρία, είναι εις θέσιν να την αναλάβω εγώ». Της ωμιλήσαμεν για την κυρία Φωκάν. Είπεν ότι ο άνδρας της ήτο εις το Conservatoire ως κριτικός και βεβαίως θα έχη και τους βαθμούς της κ. Φωκά και θα κυττάξη να τους εύρη. Είπεν ότι δεν ημπορεί τις να είπη το εναντίον, με εδίδαξε πολύ καλά, με έμαθεν ότι έπρεπε.
Σε δύο χρόνια θα είμαι τέλος, πρώτης τάξεως καλλιτέχνης, ετελείωσε!! Τώρα η τιμή των μαθημάτων. Παίρνει 20 φρ. Της ½ ώραν αλλά δια 8 μαθήματα θα μου πέρνη 120 δηλ. 15 την ½ ώραν. Θα πηγαίνω δις της εβδομάδος πάντα δια ημισείαν ώραν, προς το

Τρίτην και Παρασκευήν εις τας 11.
Να ίδωμεν τώρα! Θα είναι καλή καθηγήτρια. Που να ηυξέυρω και εγώ.! Θα τα γράψω αυτά εις την κ. Φωκά και θα την ερωτήσω εάν γνωρίζη την κυρίαν Vauchelet και τι φρονεί περί αυτής. Είναι ευχάριστος κυρία, φωνακλού και χονδρομπαλού. Εάν χάσω κανέν μάθημα πάντως θα το πληρώνω. ‘Ισως θα μπορεί να μου το αναπληρώνη. Εάν είμαι άρρωστη επί 15 ημέρας τότε nous pourrons arranger ca.
Αυτά λοιπόν να ίδωμεν τώρα το αποτέλεσμα.
Πηγαίνω να πλυθώ διότι όπου να είναι θα μας φωνάξουν εις το τραπέζι.
Κρίμα που δεν προφθαίνω να γράψω και άλλα.
Σας φιλώ όλους πολύ πολύ
Lucie

11. Επιστολή Ελμίνας Ζάννου προς την Αμαρυλλίς Ζάννου, Παρίσι 8/21 Οκτωβρίου 1912
    Rue Keppler 5 bis. Δευτέρα 6 1/2 μ.μ.

Αγαπητή μου Αμαρρυλίς
Πιστεύω να μη δυσαρεστηθής διότι δεν σου εγράψαμεν λέξιν τόσον καιρόν, ούτε καν απηντήσαμεν εις το γράμμα σου. Από τα γράμματα μας εις τα παιδιά θα είδες πόσον είμεθα απησχολημέναι. Τώρα που έφυγαν οι άλλοι και εμείναμεν μόναι, τώρα το πνεύμα και η καρδιά μας θα στραφούν παντελώς προς σας, και θα διαχυθούν εις τας αγαπητάς Αθήνας. Μόναι! Ηξεύρεις τι θα είπη μόναι εις το τεράστιον Παρίσι; Δεν ειμπορείς να το φαντασθής, όπως άλλος τε ούτε ημείς ακόμη αι ίδιαι δεν δυνάμεθα να το κατανοήσωμεν! Κ’ ενώ είμεθα σήμερον εις το κατάστημα του Λούβρ. ωσάν χαμέναι μεσ’ εις το πλήθος το οποίον συνωστίζετο μη δυνάμεναι να εύρωμεν πωλητήν δια να αγοράσωμεν κάτι κουμπιά, η Lucie μου λέγει «Ποιος να μας το έλεγε, ότι ημείς αι δύο, θα ευρισκόμεθα εδώ δια να γυρεύσωμεν κουμπιά, και θα εσκάζαμεν τόση ώραν!!» και αρχίσαμεν τα γέλοια, διότι βέβαια το μέρος δεν ήτο κατάλληλον δια να παραδοθώμεν εις την μελαγχολίαν!
Τι φρίκη αυτά τα εμπορικά εις το Παρίσι κατεκουράσθημεν σήμερον το απόγευμα. Φαντάσου ότι εφύγαμεν

απ’ εδώ εις τας 2 και ¼ και εγυρίσαμεν εις τα ς 6. Όλον το διάστημα δε ήμην ορθή διότι εις το metro (τον υπόγειον ηλεκτρικόν σιδηρόδρομον) δεν είχαμεν θέσιν. Επερπατήσαμεν δε ουκ ολίγον!. Την Δευτέραν τα εμπορικά είναι πάντοτε κατάμεστα, μα τόσον γεμάτα, ώστε δεν ειμπορεί κανείς να εύρη πωλητήν! Και περιμένει, τριγυρίζει, περιμένει χωρίς να κατορθώση τίποτε! Να ελέγαμεν αυτός τώρα θα τελειώση και θα τον τσακώσωμεν!! Αλλ’ ο άθλιος επήγαινε εις την κάσαν και τον εχάναμεν. Ως που να γυρίση, άλλη τον είχε τσακώσει!! Η Lucie τους έπερνε από πίσω, κατόπιν εσταματούσε και έλεγε «ε τώρα δια να γυρίση από την κάσαν θα περάση από εδώ δεν μας ξεφεύγει!» Αμ δε, εγύριζε απ’ αλλου και εντός ολίγον τον εβλέπαμεν περιποιούμενον άλλας! Και έτσι εχάσαμεν τους … νοστιμοτέρους πωλητάς, και τέλος επετύχαμεν έναν ασχημομούρη!!
Η κίνησις τώρα το βράδυ ήτο φοβερά. Εντούτοις εσυνηθίσαμεν αρκετά, κ εγώ που άλλοτε τόσον εφοβούμην, περνώ τώρα αρκετά καλά. Το κυριότερον είναι να μη βιάζεσαι, να έχης υπομονήν.
Αγοράσαμεν και το Matin, διότι σήμερον δεν είχαμεν νέα. Κ. εμάθαμεν ότι νέα μαζή εγινε, ότι η Ελασσών κατελήφθη και 14 πληγωμένοι μετεφέρθησαν εις Λάρισσαν. Δια νεκρούς δεν γράφουν τίποτε. Θεέ μου τι φρίκη τις απελπισία! Φαντάζομαι την θλίψην η οποία θα επικρατή εις τας Αθήνας, την ερημίαν, την μελαγχολίαν! Ημείς όμως όλοι, πρέπει να είμεθα πάλιν ευχαριστημένοι και ευγνώμονες διότι κανείς ιδικός μας δεν κινδυνεύει. Ναι μεν τόσοι γνωστοί μας και φίλοι μας έφυγαν, αλλά τι θα ήτο αν έλειπαν τα αγόρια μας, αν τα ηξεύραμεν εις τα σύνορα, εις την μάχην;
Εδιάβασα εις το Matin μίαν αθλιέστατην ανταπόκρισην από την Κωνσταντινούπολιν, η οποία με ειρωνείαν απαισίαν υβρίζει τους Έλληνας της Τουρκίας. Φαντάσου ότι μεταξύ άλλων λέγει «Είναι γνωστόν πραγματικώς, ότι δια τους εντίμους αυτούς βιοπαλαιστάς (τους έλληνες εννοεί) ο ξένος ταξιδιώτης είναι ιερός: μόνον εξ αυτών πρέπει να κλαπή».
Δεν είναι φρίκη;
Πρό τίνων ημερών, υπήρχεν εις το Matin επίσης ωραιότατη ανταπόκρισις εκ Βουλγαρίας, επικαλούμενη «Σταυροφορία». Αν δεν ήτο μεγάλη θα την μετέφραζα δια την Διάπλασιν.
Εις τους δρόμους πωλούν εδώ χάρτην των βαλκανικών κρατών!
Ηγοράσαμεν και ημείς ένα.
Ας είπω τώρα κάτι και δια την pension. Θα έμαθες ότι είμεθα εδώ από την Τρίτην και έχομεν τρία δωματιάκια

εις το τελευταίον πάτωμα. Οι συγκάτοικοι αλλάζουν, αλλά τακτικοί είναι μία κυρία Γερμανίς, η οποία καθηται εις το ίδιον πάτωμα και λέγει μας έλαβεν υπό την προστασίαν της. Φαίνεται πολύ καλή. Ομιλεί γαλλικά και αγγλικά. Να κτυπάη καμπάνα δια να φάγωμεν καλήν όρεξιν λοιπόν.
Τρίτη 11 παρά 20. Καλημέρα Η Λούκα έφυγε δια το μάθημα της, αρκετά δυσαρεστημένη διότι είναι κρυολογημένη. Εγώ κάτι εσιγύρισα, κάτι εδιάβασα και ήρχισα πάλιν να γράφω ! και σήμερον συννεφιά και κρύο. Τι καιρόν έχετε εις τας Αθηνούλας μας; Χθες βράδυ ελάβαμεν γράμματα από το σπίτι, αλλά τα εδιαβάσαμεν τόσον γλήγορα και τώρα πρέπει πάλιν να περιμένωμεν τόσας ημέρας!
Χθες εμείναμεν κάτω ως τας 10 και ¼ και εγελάσαμεν αρκετά με διάφορα που διηγείτο η κυρία της pension σκάζουσα εις τα γέλοια! Ευτυχώς που είναι ευθυμοτάτη αν και τόσον εργάζεται όλην την ημέραν. Τώρα τελευταίως επικρατεί εις την pension το γερμανικόν στοιχείον. Εκτός της Γερμανίδας κυρίας, είναι μία άλλη νέα Γερμανοισπανίς η οποία θα μείνη εξ εβδομάδας και σκοπεύει να ακούη μαθήματα εις την Sorbonne. Είναι εύμορφη

φη και ευχάριστη. Η Έλλη έλεγε πως σου ομοιάζει. (ωχ χωρίς να θέλω σου έκαμα κομπλιμέντο!!). και εις νέος Γερμανός 24 ετών αλλά φαίνεται20 όστις ήλθε δια να μάθη τα γαλλικά αλλά ομιλεί περισσότερον γερμανικά. Γελώμεν η Lucie και εγώ με αυτούς τους δύο διότι ενώ εδώ επρωτογνωρίσθησαν πηγαίνουν πάντοτε παντού μαζή. Αυτό είναι βέβαια φυσικόν αφού συναντήθησαν δύο πατριώται εις ξένην γην. Εγώ όμως, διαβεβαιώ την Lucie ότι εις το τέλος θα έχομεν ειδύλλιον! Τι διάβολο καθημέραν μαζή εις μουσεία και εξοχάς, με τον ήλιον και την βροχήν δεν μ’ αρέσει αυτό ή μάλλον… πολύ μου αρέσει. Ε πως φαίνομαι πως είμαι Αθηναία!!! Από προχθές κατοικεί εδώ εν Τευτονικόν ζεύγος. Ο κύριος ασπρομάλλης δικηγόρος ειξεύρει κάτι ελληνικά και χθες πίνων κρασίν, μας είπε «Ζήτω ο βασιλεύς των Ελλήνων!». Η κυρία του κακομοιριασμένη Γερμανούλα άσχημα ενδεδυμένη αλλ’ εξοδεύουσα αφθόνως. Είναι εδώ και μία άλλη θεώρατη κολοσσιαία νέα Γερμανίς η οποία τραγουδά. Και εδώ τελειώνει το γερμανικόν στοιχείον. Ο νέος κόσμος προς το παρόν αντιπροσωπεύεται μόνον από δύο κυρίας αι οποίαι