μικρά η φλυαρία και η προθυμία εξακολουθεί. Μας δείχνει έπειτα την τραπεζαρίαν σκοτεινή και… μυρωδάτη! Ο κύριος αυτός δέχεται αρκετάς pensionnaire νέας και νέους σπουδάζοντες μηχανικήν μηχανουργίαν ή αρχιτεκτονικήν. Θα το ευρίσκαμεν εις τα 12 ή τας 7 Την κυρίαν ίσως το πρωϊ. Φεύγομεν. Εντύπωσις…χμ όχι και θαυμασία!! Και τώρα ας υπάγωμεν rue d’ Assas και που να είναι? Και πάλιν εις ενέργεια ναι ερωτήσεις και τα plans! Περιπατούμεν, περιπατούμεν, περιπατούμεν. Φθάνωμεν εις το Luxembourg και εκεί απέναντι ο αριθμός της pensions αλλά η δεν έβλεπε επί του δρόμου, επί μιάς αυλής όπου υπήρχε και κηπαράκι. Εισερχόμεθα περνούμεν από ένα office και μίαν τραπεζαρίαν ουχί περιφήμους και μπαίνομεν εις μίαν αίθουσαν μεγάλην, φωτεινήν. Η διευθύντρια δεν ήτο εκεί αλλά η associe της, μία χονδρή κυρία με μαύρα, η οποία ήρχισε την φλυαρίαν Δίνουν μαθήματα, diction ; κτλ κτλ, έχουν πολλά κορίτσια, μόνον κορίτσια, άλλ’ έχουν πάσαν ελευθερίαν. Προσέχει αυτή πολύ τας νέας διότι είναι mere de famille. Μας εξεθείασε το είδος της διδασκαλίας της, μας αράδιασε τους τίτλους της.

Ως εδώ δεν επήγαιναν και πολύ άσχημα τα πράγματα. Τώρα ας ίδωμεν τα δωμάτια. Ξαναπερνούμαι από την τραπεζαρίαν όπου ήσαν κορίτσια ξεμαλλιασμένα δια το τσάϊ. Ανεβαίνομεν της κυρίας προηγουμένης. Κτυπά εις εν δωμάτιο, ανοίγει, δύο κορίτσια σηκώνονται και περνούμεν. Κτυπά την άλλην πόρταν, ανοίγει ένα κορίτσι σηκώνεται, περνούμεν, και ούτω καθ’ εξής!
Τέλος φθάνομεν εις εν μεγάλον δωμάτιον με δύο κραββάτια αλλά αρκετά άσχημον αν και φωτεινόν. Μα δεν υπάρχει άλλη είσοδος; Ναι βέβαια και ανοίγει μίαν πόρταν και περνούμεν από ένα πέρασμα, τι πέρασμα! Φαρδύ 50 centimetres θεοσκότεινο, βρωμερό! Είχε και άλλα δωμάτια παληοδωμάτια υψηλότερα, επερνούσε κανείς από χίλια μπαούλα. Τέλος μη τα ερωτάτε! Επιάσθηκε η ψυχή μας. Αχ έπρεπεν Miss Dillon να είσθε σεις μαζή μας, να εθαυμάζατε!! Και η φλυαρία εξηκολούθει. Κατήλθαμεν πάλιν κάτω μας έδωσε χίλια prospectusμας είπε την τιμή 165, κ.τ.λ. κ.τ.λ. Όσον επήγαινε ο πατήρ έχανε την υπομονήν και το κεφάλι του εκουνούσε ολονέν γληγορώτερον!!

Τέλος, τέλος, εξεκολλήσαμεν. Εξήλθαμεν και αναπνεύσαμεν!!
Α παιδιά μου, τι διασκέδασα με την Lucieκαι με τον μπαμπά! Δια να ξεσκάσουν ήρχισαν το κατηγορητήτιον. Και όσον έλεγε ο εις εκουρδίζετο ο άλλος «κακιά δεν σου εφάνη; Έλεγεν η Lucie. Ναι στρίγγλα απήντα ο μπαμπάς. Αργότερα την ονόμασε μέγαιραν!!!
Εξέχας να σας ειπώ ότι μπάνιο δεν είχε! Η Lucie η ανόητη είχε νομίσει ότι έτσι την επέρναμε και την είχε πιάσει απελπισία!!!
Επήραμε τότε εν αυτοκίνητον και κατευθύνθημεν εις την pension Lantheaume, rue de l’Universite 191. Επηγαίναμεν, επηγαίναμεν, εφύγαμεν από το Quartier Latin και αρκετά μακράν εφθάσαμεν. Ο δρόμος ήτο μεγαλύτερος, η συνοικία πολύ καλλιτέρα, το σπίτι απ’ έξω μεγάλον και καλόν. Η είσοδος ευπρεπείς και ascenceur ανέβασε εις τον 5ο. Η εντύπωσις αμέσως ήτο καλή. Μας ήνοιξαν και μας έβαλαν εις εν ωραίον σαλονάκι, όπου ήλθεν η κυρία, πολύ καλή, αλλ’ ήσυχη και μάλλον σιωπηλή. Αφού ωμιλήσαμεν πρώτον δια άλλα πράγματα, περί των σχέσεων μεταξύ των οικογενειών Lanthaume και Roche κατόπιν μας έδειξε τα δωμάτια. Και αυτά περιποιημένα. Το εν μεγάλο, το άλλον μικρότερον, διά σαλονάκι και γραφείον συνεκοινώνουν δια μικράς chamber de toilette οίαν όμως η κυρία «μετεχειρίζετο ως είδος ντουλαπιού, αλλά την οποίαν δι’ ημάς θα άνοιγε. Τιμή δι ημάς 225, αν και 250 είναι το τακτικόν!
Τόση ήτο η αντίθεσις με τας άλλας, ώστε ο μπαμπάς οριστικώς της είπε ότι θα υπάγωμεν. Όταν όμως εξήλθαμεν, είδαμεν ότι είμεθα πολύ μακριά!! Εις τον pont de l Alma, δι ο και επεστρέψαμεν με αυτοκίνητον. Εδώ δε είδαμεν ότι δεν έχει κοντά metropolitain εκτός του ότι είναι μακρυά από τα μαθήματα πως θα επιστρέφαμεν το βράδυ από το θέατρον. Δεν ήτο μδε πιθανόν να εύρωμεν άλλας pensionnaires να πηγαίνουν, διότι εν όλω, άμα είναι πλήρης η pension έχει 8 πρόσωπα, και νομίζομεν κυρίας, ώστε θα είναι επίσης μάλλον πολύ ήσυχη και σοβαρά! Σήμερον λοιπόν της εγράψαμεν ότι ένεκεν της αποστάσεως δεν είμεθα βέβαιοι αν θα υπάγωμεν, και

αύριον θα της είπωμεν. Σήμερον δε το απόγευμα επήγαμεν εις μίαν pension την οποίαν μας εσύστησεν η Καστρωμένου Rue Saint Jacques. Είναι πολύ μεγάλη, πατώματα πολλά, εις το είδος της δε καλή. Η τραπεζαρία μεγίστη. Εις το σαλόνι μαζεύονται συνήθως το βράδυ αι νέαι. Είναι πλήρης, αλλ’ επειδή ένεκα του πολέμου φεύγουν Βούλγαροι τινες και ο Μαυρουδής όστις κα΄θηται εκεί αδειάζουν δωμάτια. Ο Μαυρουδής ηξεύρετε είναι αδελφός της κυρίας Μαλανδρίνου η οποία και αυτή κάθισε εκεί. Μας έδειξεν η κυρία, χονδρή Αλσατίς, αλλά καλή, το δωμάτιον του Μαυρουδή και εν άλλο απέναντι, το οποίον θα ηδύνατο να μας δώση. Όχι τόσον περιποιημένα ως της κυρίας Lanthaume, αλλά μεγαλέιτερα και με ηλ. Φως. Είναι δε ζωηρά pension κάθηνται πολλαί νέαι αι οποίαι πηγαίνουν συχνά εις το θέατρον. Δεν υπάρχει metro κοντά αλλά πολλά autobus τιμή 216 και 201. Τώρα τι πρακτέον; Εις την Lanthaume πιο οικογενειακή ζωή και περιποίησις, εις την άλλην μεγαλειτέρα κίνησις και ευθυμία. Αύριον θα υπάγωμεν και εις τας 2 με την Edith; Η Edith έγραψε εις την κυρία Μαλανδρίνου να ερωτήση τον αδελφόν της, όστις κάθηται πολύ καιρόν εκεί αν είναι καλή pension.
Δεν ηξεύρομεν τι να αποφασίσωμεν. Τώρα καληνύκτα σας και πολλά πολλά φιλιά από την βλακεντίαν Ελμίναν.

Αγαπητό αγόρι
Δεν πιστεύω να δυσαρεστηθείς ως λέγει η Μίνα, που γράφω αγγλικά εις την Miss Dillon! Δεν προφθάνω όμως πλέον σήμερον. Η Lucie αργεί φοβερά και ούτω ήλθα κάτω να γράψω ακόμη δύο λέξεις έως ότου κατέλθει και αυτή. Μου φαίνεται ότι εφέτος είναι ακόμη πλέον ακριβά τα θέατρα δια loge δευτέρας σειράς εις την opera comique μας επήραν 10 φράγκα το εισιτήριον. Έχει εφέτος και κάτι «pour les pauses»! Και όταν επήγαμεν να πάρωμεν με …..τα εισιτήρια μας ώρμησαν ένα σωρό κύριοι προτείνοντες να μας πωλήσουν φθηνότερα! Όταν δεν ηξαύρει κανείς βεβαίως το γελούν. Και χθές εις την … μας επήραν δια service τάχατες και

ήθελαν να μας πάρουν τα καπέλλα δια να μας φορολογήσουν και πάλιν αλλ’ εμείς τα εβγάλαμεν μέσα! Τι φρίκη! Εβραίοι είναι όλοι οι ανθρωποι Και εις την Ελβετίαν προσπάθησαν να κλεψουν δυό ή τρεις φορές της Έλλη!. Το … με ζαλίζει!
Αργούμεν και δεν θα προφθάσωμεν να αγοράσωμεν ότι θέλουμε. Πρώτα πρώτα θα υπάγωμεν εις την Belle jardinière δια να παραγγείλη ο Μπαμπάς ενδυμασία. Τι γίνεται με τον πόλεμον; Η Έλλη ήθελε να επιστρέψειεις Ελλάδα με τον Δημήτρη. Εγώ δεν ηεξεύρωδιατί είμαι σχεδόν βεβαία ότι δεν θα γίνη τίποτε. Τουλάχιστον πάντα έτσι λέγω. Πότε πλέον θα έχωμεν γραμματά σας! Ο θείος Αλέξανδρος είναι καλλίτερα ολίγον αυτές τας ημέρας αλλά δεν πρέπει να ομιλή και δι’ αυτό είναι μελαγχολικός. Δεν μπορεί να φάγη παρά μόνον γάλα, αυγά σούπα, κρέμα, διότι τα άλλα τον πονούν όταν καταπίνη Λέγει εδώ ότι είναι καρκίνος αλλά ο μπαμπάς δεν τον πιστεύει. Δεν θα εκρατούσε τόσον καιρόν. Θα προσπαθήσουν να τον πείσουν να υπάγει να εξετασθεί εις Λωζάννην. Ο θείος Μανώλης είναι πολύ καλά και ευθυμώτατος η θεία Ελένη και τα παιδιά λαμπρά. Θα φύγουν την Παρασκευήν πιθανά. Εκείνοι καθονται εις το ξενοδοχείον de Londres και ημείς Albion. Δεν είναι αστείον. Φεύγομεν
Σε φιλώ γλυκά
Edith

8. Επιστολή Ελμίνας και Αριστόβουλου Ζάννου προς αγαπητοί μου Παρίσι 2/15 Οκτωβρίου 1912
   Τρίτη 7 παρά ¼ μ.μ.

Αγαπητοί μου
Πότε τέλος θα έχωμεν πάλιν νέα σας; Το γράμμα του Μίλτου το οποίον έφυγεν Δευτέραν ελάβαμεν Σάββατον βράδυ και έλεγε ότι την επομένην θα μας εγράφατε, αλλ’έκτοτε τίποτε δεν ελάβαμεν. Μόλις χθες εσυλλογίσθημεν ότι τα γράμματα αργούν διότι δεν υπάρχουν πλέον ελληνικά πλοία. Αλλά την Τρίτην υπήρχε Λοϋδ. Τέλος πάντων αν δεν έφυγε Τρίτην θα έφυγε Παρασκευήν και τότε θα το λάβωμεν αύριον ή μεθαύριον. Πάντως να κυττάζετε καλά πότε έχει ταχυδρομείον και πότε φθάνει ώστε να γνωρίζομεν πότε να γράφωμαν. Συ Μίλτο τα ηξεύρεις αυτά. Δεν έχω το γράμμα σου εμπρός και δεν ενθυμούμεν τι έχω να απαντήσω Πάντως μας ενδιέφερε πολύ. Επίσης πολύ μας ηυχαρίστησεν και διασκέδασε το γράμμα της Αμαρυλλίδος το οποίον ήτο νοστιμότατον (ΑΙΖ υπογράμμιση). Ειπέτε της παρακαλώ ότι πολύ την ευχαριστούμεν και να μη θυμώση διότι δεν της εγράψαμεν ακόμη, αλλά σας διαβεβαιώ ότι μας είναι αδύνατον. Αφού φύγουν οι άλλοι και μείνουμεν αι δυό μας, τότε δεν θα έχωμεν τι να κάμωμεν και θα ριθχώμεν εις την επιστο-

λογραφίαν. Λέγω δεν θα έχωμεν τι να κάμωμεν δι’εμε΄τουλάχιστον διότι τα μαθήματα εις την Sorbonne αρχίζουν μόλις τον Νοέμβριον! Όπερ δε χείριστον η κάσσα με τα αγαπητά μου, τα πολύτιμα μου, τα χρυσά μου βιβλία όχι μόνον δεν έφθασε αλλ’αγνοούμεν που ευρίσκεται!
Αχ τα βιβλιάκια μου, τι θα κάμω χωρίς αυτά;Τώρα θα είχα θαυμάσια καιρόν να μελετήσω λατινικά, να διαβάσω αρχαία, και μένω εις τα κρύα του λουτρού!
Εν τω ματαξύ θα αγοράσω τίποτε νέον να διαβάσω, διότι πρέπει να είμαι απησχολημένη δια να μη βαρύνομαι.
Εχω πάλιν πλείστα να σας γράψω και ακόμη δεν σας ανέφερα τίποτε πολιτικόν. Χθες το βράδυ εμάθαμεν την εισβολήν των Τούρκων εις τα σερβικά σύνοαρα, σήμερον το πρωί τον λόγον του Βενιζέλου δια τηνένωσιν της Κρήτης. Ο πόλεμος λοιπόν είναι αναπόφευκτος. Όλοι εδώ μας το έλεγαν και τώρα πλέον δεν υπάρχει αμφιβολία. Θεέ μου τι τρομερόν. Τώρα ας ελπίζωμ,εν ότι δεν διαρκέση πολύ και ότι δεν θα είναι αιματηρός. Α πως εθύμωσα χθες με τον παληάνθρωπον τον Λοτί. Είχε εν άρθρον εις την Matin τόσον φιλότουρκον και υβρίζον τα βαλκανικά κράτη που με έκαμε να τον σιχαθώ. Φαντασθείτε ότι λέγει ότι είναι αίσχος της Ευρώπης να επιτρέψει εις τα Βαλκανικά κράτη τα οποία ονομάζει ύαινας να επιτεθούν ανάνδρος κατά του ηρωικού Τουρκικού λαού του διατρέχοντος τόσον επικικίνδυνην κρίσιν!!! Και δεν είναι μάλλον αίσχος να επιτρέπουν εις τους Τούρκους τόσα όργια, να κρατούν την Κρήτην, και δια τα συμφέροντα των να κάμουν αδικίας επί αδικιών.
Καλε δεν σας είπα ακόμη το μεγάλον νέον. Από σήμερον το πρωϊ η Lucie κι εγώ καθήμεθα εις την pension μας. Αλλά τώρα σας γράφω από το ξενοδοχείον διότι θα φάγωμεν έξω. Ώστε να μας γράφητε Pension Baumgartner, ruw Keppler 5bis. Με τον καιρόν θα σας περιγράψω τα δωμάτια μας τα οποία είναι 3 τον αριθμόν. Δύο μικρά συγκοινωνούντα ως κραββατοκάμερες και παραπλεύρω ένα σαλονάκι.
Ως σας έγραφα την Κυριακήν το μεσημέρι επήγαμεν εκεί με την κυρίαν Verger. Η κυρία της pension παρα πολύ ευχάριστος,

ομιλητική και καλή. Είναι 38 ετών, αλλά δεν φαίνεται περισσότερον από 28. Είναι χήρα αλλ’ ομοιάζει σαν κορίτσι τόσον είναι σβέλτα και ζωηρά. Είμαι βεβαία ότι δεν θα περάσωμεν άσχημα μαζή της (Σας τα έγραψα ήδη ΑΙΖ)
H Lucie και ο μπαμπάς επήγαν με την κυρίαν Verger εις την Nico-Vauchelet (καθηγήτριαν του άσματος) και ακόμην δεν εγύρισαν! Μα τι κάμουν τόσην ώραν οι ευλογημένοι (Εσυνεφωνήσαμεν δι ένα μήνα 8 μαθήματα 1,20 ΑΙΖ)
Έχω τόσαν να είπω ώστε δεν ηξεύρω από πού να αρχίσω. Μένουν Werther Primerose Maison Electrique έχουμε ακόμη γεύμα εις Tabary Magic City περιπλάνησις ανά τας οδούς κατά την νύκτα, μετάβασις εις Saint Cloud, γεύμα εις Verger, επίσκεψις Περνο. Εγκατάστασις εις την pension, επίσκεψιν Haussoulier, μετάβασις εις εις Pere Lachaise κινηματογράφος Πατέ και… Moulin Rouge.
Τετάρτη πρωί 10π.μ. Το μελάνι ήλλαξε διότι τώρα ευρίσκομαι εις το σαλονάκι μας εις την pension. Είναι νόστιμο και θα γίνη περισσότερον όταν το στολίσωμεν με τας εικόνας μας και τα φωτογραφίας μας. Το μόνον κακόν είναι ότι είναι ολίγον σκοτεινόν διότι τα παράθυρα είναι μικρά αν και δύο, αλλά σήμερον έχει συννεφιά, πριν μάλιστα ψιλόβρεχε. (Το δωμάτιον του ξενοδοχείου μας σκοτεινότερον! ΑΙΖ)

Όσα δεν προφθάσαμεν να σας αφηγηθώμεν ας τα διηγηθή η Edith προφοριώς. Σκοπεύουν να φύγουν με το Λόϋδ της προσεχούς Τετάρτης, ώστε θα σας έλθουν Παρασκευήν. Αλλ’ αν υπάρχει θέσις σήμερον θα το μάθουν.
Εγώ λοιπόν ας σας διηγηθώ μάλλον τα του κύκλου μου ήτοι την επίσκεψιν. Ο μπαμπάς - Η Lucie μου λέγει ότι έχει χιονίστρες εις τα χέρια!! Καλή αρχή!! – Ο μπαμπάς του είχε γράψει του Pernot να μας ειδοποιήση ώστε ημπορούμεν να τον εύρωμεν διότι κάθηται 10 χιλιόμετρα μακράν των Παρισίων, εις Fontenay sous Bois – η Lucie, Μίλτο είναι κατευχαριστημένοι διότι θα σημειώση μέρη τα οποία συ δεν έχεις! Έχομεν σκοπόν να επισκεφθώμεν όλα τα περίχωρα των Παρισίων δι’ αυτήν την αιτίαν – ΑΙΖ υπογράμμιση
Ο κύριος Περνώ λοιπόν μας έγραψε ότι μας περιμένει την Δευτέραν το απόγευμα. Με το τραίνο των 3 και 5 από τον σταθμόν της Bastille ανεχωρήσαμεν και εφθάσαμεν εις Fontenay sous Bois μετά ημίσειαν περίπου ώραν. Νοστιμοτάτη κωμόπολις με ωραία σπίτια σε δροσερά περιβόλια. Ο κύριος Περνώ δεν κάθηται μακράν από τον σταθμόν. Μας υπεδέχθη ευγενέστατα κ’ εμείναμεν εκεί ως τας 6 σχεδόν! Η κυρία του πολύ ευχάριστος και τα τρία παιδάκια του νοστιμώτατα! Μας έδωσαν τσάι κ εμένα λεμονάδα.

Παρεμβάλεται το κομμάτι αυτό του Αριστόβουλου Ζάννου
3/16 8κτωβρίου 1912 ώρα 11π.μ.
Εκ του ωραίου σαλονιού των δεσποινίδων Λουκίας και Ελμίνας Ζάννου
Μίλτο μου παιδιά μου μη ειστε τόσον τραγικοί.! Ε γελώ και εγώ τώρα ότανσκέπτωμεν πόσον βλαξ ήμην εις την νεότητα μου (τι πείνα θεέ μου!) να ταπαίρνω όλα κατάκαρδα.
Το κύριον είνε να έχη τις ακράδαντον πεποίθησιν εις την βάσιν της Χριστιανικής Θρησκείας
Σας φιλώ όλους

Αριστόβουλος

Ο μπαμπάς ήλθεν έξαφνα ενώ εσυγυρίζαμεν τα πράγματα μας και μας έφερε τα γράμματα σας, τα οποία αν και μελαγχολικά μας ηυχαρίστησαν. Τι να γίνει πρέπει να υποσκύψωμεν και να ελπίζωμεν. Να έχωμεν θάρρο. Μη απελπίζεστε. Εννοώ ότι δεν θα έχετε όρεξιν δια διασκεδάσεις αλλά τάχα κερδίζετε τίποτε όταν μενέτε μελαγχολικά εις το σπίτι. Είπετε εις τον θείον Μιλτιάδην να μην είναι νευρικός και να μη τα πέρνη όλα τόσον τραγικά. Δεν εννοών διατί εμποδίζει τα παιδιά του από κάθε διασκέδασιν. Τουναντίον έπρεπε να τα παρακινεί να διασκεδάζουν. Έτσι και εγώ άμα φύγουν και μας αφήσουν μόνας δεν το έχω σκοπόν να κλεισθώμεν μέσα δια να μας πιάνεται η καρδιά. Θα πηγαίνωμεν εις τα μαγαζιά, επισκέψεις, περίπατον κ.τλ. Και θα σας γράφωμεν όσο το δυνατόν ευθυμότερα!

Λοιπόν ο κύριος Περνώ μας είπε ότι είναι πολύ ενωρίς δια τα μαθήματα και ότι μόλις τον Νοέμβριον ειμπορώ να ασχοληθώ δι’ αυτά. Επήγαμεν εις το γραφείον του διότι μετέφραζε κάτι ελληνικά και δεν τα κατάφερνε και παρεκάλεσε τον μπαμπά να τον βοηθήση.

Έχει μίαν βιβλιοθήκη έξοχον πράγμα με βιβλία σπανιώτατα. Έν βιβλιάριον προσευχών, όμοιον του οποίου υπάρχουν μόνον 2. Το εν τω έχει η πριγκίπισσα Σοφία, το άλλο ο εκδότης.
Ο κ. Περνώ μας προσκάλεσε να πηγαίνωμεν σπίτι του. Παίζουν τέννις και τον χειμώνα πατινάρουν. Ήτο ευγενέστατος και μας συνώδευσε ως τον σταθμόν και έμεινε μαζί μας ως να έλθη το τραίνον.
Το Σάββατον είχαμεν υπάγει με τον μπαμπά εις τους φίλους του κ. Μυλωνά αλλ’ ο μεν Foucart είναι ακόμη εις Brettagne ο δε Hausoulier τώρα επιστρέφει από την εξοχήν αλλά δεν τον εύρομεν. Του αφήσαμεν το γράμμα με την παράκλησιν να μας ειδοποιήση ώστε δυνάμεθα να τον ίδωμεν. Μας απάντησε εν γράμμα ευγενέστατον ότι λυπείται διότι δεν μας συνήντησε. Να τον συγχωρήσωμεν διότι δεν δύναται να μας επισκεφθή αμέσως, αλλ’ είναι ακόμη εις την εξοχήν και ότι την Τρίτην εις τας 2 θα ήρχετο αυτός να μας ίδη. Ήλθε πραγματικώς και μας εγοήτευσε με την ευγένειαν του. Είναι υψηλός με γένεια ψαρά, γένεια εντε-

λώς γαλλικά, ωσάν του κ. Brissaud έχει κάποιον ελάττωμα εις την προφοράν αλλ' είναι συμπαθητικότατος πρόθυμος να με βοηθήση εις όλα. Θα μου στείλει προγράμματα, θα με βοηθήση δια να εγγραφώ. Επροθυμοποιήθη να μου στείλη βιβλία του, τώρα που δεν έχω. Θα μας προσκαλέση σπίτι του, δια να γνωρίσωμεν τη γυναίκα του και τους υιούς του (δεν έχει κόρας) και θα μας συστήση εις τας αδελφάς του. Μας θαυμάζει δια το θάρρος μας, να έλθωμεν εδώ μόναι, μας ερώτησε αν έχωμεν καλήν pension και θα έλθη εδώ ο ίδιος να μας ίδη. Μα δεν πρέπει να λάβετε αυτόν τον κόπον είπεν ο μπαμπάς θα έλθουν αυταί.
-Όχι, όχι θα υπάγω εγώ διότι οι κύριοι πρώτα επισκέπτονται τας κυρίας.
Μα είπετε πως είναι αγόρια
Ah non les jeunes filles ne sont jamais des garcons. Je veux les voir installees pour que je puisse ecrire a Mr Mylonas qu’ elles sont bien installees!
Μα ημπορεί να υπάρξει μεγαλυτέρα ευγένεια είπετε μου; Μας εσύστησε να μη είμεθα μελαγχολικαί

τώρα που θα φύγουν οι άλλοι να λαμβάνωμεν πάντοτε ελληνικάς εφημερίδας και να προσέξωμεν να μην κρυώσωμεν, να έχωμεν σαλονάκι με γραφείον και πιάνο δια να αισθανόμεθα ότι είμεθα σπίτι μας και χίλια άλλα. Ωμιλήσαμεν εννοείται και περί πολέμου.
Κ’ έπειτα, λέγουν μερικοί ότι οι Γάλλοι δεν είναι ευγενείς. Όλοι όσους επισκέφθημεν ως τώρα μας καθυποχρέωσαν. Ποια ανάγκη είχον να μας δείξουν τόσην προθυμίαν να μας βοηθήσουν.
Φεύγων επανέλαβε «Vraiment je vous admire”.
Τώρα ας σας διηγηθώ τα του… Moulin Rouge διότι επήγαμεν μόνον η Έλλη ο μπαμπάς κ’ εγώ! Δεν φρίττετε έ, να υπάγω εγώ εις τέτοιον μέρος με τοιαύτην φήμην. Η αλήθεια είναι ότι δεν ήθελα να υπάγω αλλά με επήραν. Η Edith και η Lucie ήσαν κουρασμέναι και δεν ήλθον και έπραξαν άριστα! Πρώτον ως ότου υπάγωμεν εσκάσαμεν! Εν autobus μας έβγαλε εις το Boulevard de Montmartre όπου ενομίζαμεν ότι ήτο ο περίφημος Κόκκινος Μύλος!! Διότι εκεί είχαμεν ιδεί το όνομα γραμμένο με φωτεινά γράμματα, αλλ’ ήτο μόνον ρεκλάμα! Και τώρα που να υπάγωμεν. Να ερωτήσωμεν αλλ’ εγώ εντρεπόμην να σταματά ο μπαμπάς κυρίους δια να τους ερωτά που είναι το Moulin Rouge! Ώστε ο μπαμπάς επήγαινε από το άλλο πεζοδρόμιο όταν ήθελε να ρωτήσει κ’ έπειτα συναντώμεθα!
« Le Moulin Rouge» Tout droit Monsieur» Tout droit tout droit αλλ’ αυτό το tout droit ήτο ατελείωτον! Τέλος τέλος είδαμεν από μακράν ένα κόκκινο μύλο να γυρίζει και εφθάσαμεν. Τι νομίζετε πως είναι το Moulin Rouge, εν θέατρον όπου έπαιζαν μίαν επιθεώρησιν. Επήραμεν εισιτήριο 2 μόνον φράγκων αλλ’ είμεθα εις την galerie και δεν ηδυνάμεθα να περιπατήσωμεν κάτω αλλά καλά που δεν εδώσαμεν περισσότερα διότι η παράστασις δεν ήξιζε ούτε δυό πεντάρες. Κόσμος πολύς και ο πλείστος καλός. Μας το είχε είπει η Alice ότι τώρα ήλλαξε το Moulin

Rouge και δεν είναι όπως άλλοτε.
Η επιθεώρησις σαχλοτάτη εις πολλά μέρη αχρεία αρκετά. Αλλά γαλλικά και με τραγούδια ενίοτε ούτε εγώ τουλάχιστον δεν τα καταλαβα όλα. Όσον δια … γύμνια αρκετή!! Παρέστησαν χορούς εις Πομπηίαν. Μία δεν είχε τίποτε ως την μέσην!Ήτο ότι αηδία. Αι άλλαι τουλάχιστον είχον maillot, αλλά και πάλιν!! Αυτό ήτο όλον. Έπειτα έδωσαν χορούς όπου βεβαίως δεν επήγαμεν …. Κατόπιν το metro μας έβγαλε εις το café de la Paix όπου επήραμεν σοκολάτα. Decolletes πάμπλειστα. Κόσμος πολύς. Είδομεν τον κ. Μοσχονα τον άνδρα της κόρης του Σουρή
Είναι αργα σας γλυκοφιλώ
Μίνα
Αγλαούλα μου πολύ σε ευχαριστούμεν δια το γράμμα σου. Έχομεν εις την pension μας μίαν σκυλίτσαν κάτασπρην και παχουλήν. Είναι της κυρίας και τρέχει πάντα από πίσω της Ώστε άμα την βλέπομεν καταλαβαίνομεν ότι η κυρία είναι κάπου κοντά. Δεν ηξεύρω πως τι λέγουν άμα το μάθω θα σου το γράψω

9. Hotel de Lille & d’ Albion
   223, Rue St-Honore,
   Επιστολή Αριστόβουλου Ζάννου προς τα παιδιά του,Paris
   15 8/βρίου 1912

Παιδάκια μου χρυσά,
Λοιπόν…τετέλεσται!
Η είδηση περί Κρήτης μας ενθουσιάζει! Μένος πολεμικόν μας κατέλαβεν!
Ερρίφθη ο κύβος!
Ο θεός βοηθός!
Μετά μίαν ώραν εγκαθίστανται αι αδελφαί σας εις την pension «Baumgartner» 5 bis, rue Keppler. Η κυρία είναι ζωηροτάτη χήρα 38 ετών αν και φαίνεται μόλις 28-30!
Είμαι πολύ ευχαριστημένος.
Επισκέφθηκα χθές τον κ. Περνό εις Fontenay sous Bois. Λίαν πρόθυμος εννοείται κτλ.κτλ.
Σήμερον εις τας 2 μ.μ. θα μας επισκεφθή ο κ. Hausoulier. O Foucart απουσιάζει εις Bretagne.
Τώρα θα αρχίσω να φροντίζω δια την ανα-

χώρησίν μας! Ατυχώς μόνον το Lloyd έχομεν αναχωρών εκ Brindisi εκάστην Τετάρτην νομίζω. Θα εξετάσω και δια Τεργέστην.
Σήμερα εσπέρας θα υπάγωμεν εις την περίφημον(;) διδασκάλισσαν της φωνητικής μουσικής Molino Bildo Vauchelet (αγνοώ πως ακριβώς την λέγουν).
Λοιπόν χρυσά μου, au revoir, bientot.
Σας γλυκοφιλώ

Α.Ι. Ζάννος
Εάν δεν εγίνετο πόλεμος θα εμέναμεν μία εβδομάδα περισσότερον αλλ αφού ούτως έδοξε εις τας καταραμένας τας Puissances θα αναχωρήσωμεν εντεύθεν το Σάββατον ή την Κυριακήν το αργότερον δια να ξεκουρασθώμεν εις Ζυρίχην ή το Μιλάνον.
ΑΙΖ

10. Επιστολή Lucie Ζάννου προς αγαπητοί μου, Παρίσι τη 3/16 Οκτωβρίου 1912, Τετάρτη 12 παρά 20 π.μ.

Αγαπητοί μου
Σας αρέσει το χαρτί μου; Σαν πολύ καλό δεν σας πέφτει. Δεν έχω όμως τώρα άλλο.
Αχ! Τι απελπιστικός αυτός ο πόλεμος! Δεν φθάνει που θα μείνωμεν μόναι εδώ, αλλά θα έχωμεν τώρα και αυτόν τον εφιάλτην! Είναι φρίκη! Και σεις μας γράφετε ότι θα διασκεδάζωμεν κτλ σαν να επρόκειτο να διασκεδάσωμεν κατ’ αυτό το ταξείδι! Και η καϋμένη η Έλλη πολλήν κακήν εποχήν εδιάλεξε δια να έλθη εις το Παρίσι. Αφ’ ενός ο πόλεμος, αφ’ ετέρου αι απασχολίαι μας προς εύρεσιν pension κ.τλ.
Ώ δεν έχω βεβαίως πολλήν διάθεσιν, και όλο μου φωνάζουν και με μαλώνουν. Μα τι να κάμω αφού δεν έχω όρεξιν! Αλλ’ έννοια σας θα περάση και αυτό φθάνει να μη μας γράφετε και σεις πολύ απελπιστικά πράγματα. Από την pension είμαι πολύ ευχαριστημένη. Τα δωμάτια μας είναι κάπως μικρά, σκοτεινά, σήμερον τουλάχιστον ,

αλλ’ ήτο δυνατόν να εύρωμεν εις το Παρίσι τίποτε καλλίτερον; Δύο μικρά δωμάτια συγκοινωνούντα έγινα κρεββατοκάμεραι. Έχομεν δε αρκετά ντουλάπια και συρτάρια. Ένα όμως νιπτήρα. Το σαλονάκι είναι πλάι δεν έχει όμως πόρταν συγκοινωνίας. Έχει καναπεδάκι και άνωθεν αυτού μίαν εικόνα περιστώσαν την «λευκή βασίλισσα» (μου φαίνεται). Το πρωτότυπον ευρίσκεται μου φαίνεται εις Φιλανδίαν, και ο φίλος μας ο Φιλανδός μας είχε στείλει μίαν κάρταν παριστώσαν αυτήν την εικόνα. Εάν ανοίξετε το μεγαλύτερον από τα καινούργια albums μας θα ίδητε μίαν κάρταν παριστώσαν μίαν κυρίαν πολύ εύμορφην με ένα ωραίον παιδάκι στα γόνατά της. Μου αρέσει πολύ αυτή η εικών. Λοιπόν εκτός αυτών, έχομεν ένα γραφειάκι το οποίον μεγενθύνεται. Είναι μάλλον τραπέζι δια να παίζουν χαρτιά. Κατόπιν έχομεν ένα ντουλάπι με καθρέπτην σαν της Edith τον νιπτήρα, όστις ευρίσκετο πρότερον εδώ, και όστις εκαλύφθη με ένα πανί, και ημπορεί να χρησιμοποιηθή ως τραπεζάκι, την cheminee με ωραίον καθρέπτην, ένα άγαλμα και δύο βάζα με αμάραντα, ένα ντουλάπι του τοίχου το πιάνο, το οποίο ευρίσκετο ήδη εδώ, δεν ανήκει όμως εις την pension, και δια το οποίον θα πληρώνω 12 δρ τον μήνα(είναι καλόν) δύο πολυθρόνες, μία κόκκινη και μία πρασινωπή σαν τον καναπέ, μία καρέκλα και ένα paravent. Ε! σας φθάνουν αυταί αι περιγραφαί. Εάν θέλετε και άλλας ορίστε. Ταπετσαρία με γραμμές ροζ και άσπρες. Χαλί καρφωμένον κάτω, κοκκινονωπόν, αρκετά παλαιόν. Αυτό ίσως δίνει κάποιαν κακήν οσμήν, όταν τα παράθυρα είναι κλειστά. Ηλεκτρικόν φως, μία λάμπα εις την μέσην. Δύο παράθυρα μικρά και αρκετά υψηλά (δεν ημπορούμεν να ίδωμεν τον δρόμον βλέπομεν όμως τα απέναντι σπίτια) με μπερντεδάκια άσπρα, και μπερντέδες μεγάλους (όχι και πολύ) χρωματιστούς. Ε! δεν πιστεύω να έχω τίποτε άλλο να είπω δια το σαλόνι μας. Τώρα πρέπει να το καλλοπίσωμεν και ημείς λιγάκι.
Είμεθα εις το τρίτον πάτωμα (60 σκαλιά) μια μόνον άλλη κυρία κάθηται εδώ επάνω. Πλάι δε ευρίσκεται και το αναγκαίον. Φωτιά θα μας βάζη εις τα δωμάτια. Κάτω έχουν calorifere. Σήμερον δεν έβαλε, αφού θα είμεθα εδώ μόνον το πρωί και είναι κάπως ψύχρα. Δεν ηξεύρω εάν έχω χιονίστραν ή όχι

αλλ ένα δάκτυλον μου με τρώγει, και είναι ολίγον πρησμένον. Φαντασθήτε να αρχίζω από τώρα.
Ας σας είπω τώρα δια την καθηγήτριαν του άσματος, διότι δεν θα προφθάσω. Λοιπόν η κυρία Verger επέμενε τόσον να υπάγωμεν εις την κ. Vauchelet, ώστε χθες το απόγευμα μετέβημεν εκεί μαζύ της ο μπαμπάς και εγώ. Κάθηται rue Douai κοντά εις τον σταθμόν του metro Pigalle. Ωραίον σπίτι, μεγάλα πλούσια σαλόνια.
Όταν εφθάσαμεν έκαμε μάθημα μία άλλη. Αμέσως επαρουσιάσθη η κυρία, ηλικιωμένη και χονδρή με μία χονδροφωνάρα. Αμέσως μας εισήγαγε εις την αίθουσαν όπου δίδει τα μαθήματα και με έβαλε να τραγουδήσω. Αλλά τι χάλια είχα η κακομοίρα. Αφού την νύκτα είχα πυρετόν, και αισθανόμην τόσον κουρασμένην που είχα πάρει κινίνο. Τέλος πάντων είπα αρκετά άσχημα την flyte enchantee και την Lakme. Συνόδευε η κυρία και εκτυπούσε το πιάνο σαν παλαβή. Εύρε ότι έχω καλήν φωνήν και ότι μου λείπει το caline, το ομαλόν και το style nuances δηλ. κ.τλ.

τας vocalines μου τας εύρε καλάς, αν και βεβαίως δεν τας έκαμα, όπως εις το σπίτι μας. Τέλος πάντων είπε ότι θα με μάθη σαν να επρόκειτο να γίνω artiste, διότι εάν πρόκειται να θέλω μόνον να τραγουδώ εις σαλόνια και να ευχαριστήται ο κόσμος, όσα ηυξέυρω είναι αρκετά με το παραπάνω. Η κυρία Verger της είπε, ότι θέλω να πάρω μαθήματα με αυτήν και όχι με καμμιάν βοηθώ της
«Ω, μα βεβαίως, δεν είναι αρχαρία, είναι εις θέσιν να την αναλάβω εγώ». Της ωμιλήσαμεν για την κυρία Φωκάν. Είπεν ότι ο άνδρας της ήτο εις το Conservatoire ως κριτικός και βεβαίως θα έχη και τους βαθμούς της κ. Φωκά και θα κυττάξη να τους εύρη. Είπεν ότι δεν ημπορεί τις να είπη το εναντίον, με εδίδαξε πολύ καλά, με έμαθεν ότι έπρεπε.
Σε δύο χρόνια θα είμαι τέλος, πρώτης τάξεως καλλιτέχνης, ετελείωσε!! Τώρα η τιμή των μαθημάτων. Παίρνει 20 φρ. Της ½ ώραν αλλά δια 8 μαθήματα θα μου πέρνη 120 δηλ. 15 την ½ ώραν. Θα πηγαίνω δις της εβδομάδος πάντα δια ημισείαν ώραν, προς το

Τρίτην και Παρασκευήν εις τας 11.
Να ίδωμεν τώρα! Θα είναι καλή καθηγήτρια. Που να ηυξέυρω και εγώ.! Θα τα γράψω αυτά εις την κ. Φωκά και θα την ερωτήσω εάν γνωρίζη την κυρίαν Vauchelet και τι φρονεί περί αυτής. Είναι ευχάριστος κυρία, φωνακλού και χονδρομπαλού. Εάν χάσω κανέν μάθημα πάντως θα το πληρώνω. ‘Ισως θα μπορεί να μου το αναπληρώνη. Εάν είμαι άρρωστη επί 15 ημέρας τότε nous pourrons arranger ca.
Αυτά λοιπόν να ίδωμεν τώρα το αποτέλεσμα.
Πηγαίνω να πλυθώ διότι όπου να είναι θα μας φωνάξουν εις το τραπέζι.
Κρίμα που δεν προφθαίνω να γράψω και άλλα.
Σας φιλώ όλους πολύ πολύ
Lucie

11. Επιστολή Ελμίνας Ζάννου προς την Αμαρυλλίς Ζάννου, Παρίσι 8/21 Οκτωβρίου 1912
    Rue Keppler 5 bis. Δευτέρα 6 1/2 μ.μ.

Αγαπητή μου Αμαρρυλίς
Πιστεύω να μη δυσαρεστηθής διότι δεν σου εγράψαμεν λέξιν τόσον καιρόν, ούτε καν απηντήσαμεν εις το γράμμα σου. Από τα γράμματα μας εις τα παιδιά θα είδες πόσον είμεθα απησχολημέναι. Τώρα που έφυγαν οι άλλοι και εμείναμεν μόναι, τώρα το πνεύμα και η καρδιά μας θα στραφούν παντελώς προς σας, και θα διαχυθούν εις τας αγαπητάς Αθήνας. Μόναι! Ηξεύρεις τι θα είπη μόναι εις το τεράστιον Παρίσι; Δεν ειμπορείς να το φαντασθής, όπως άλλος τε ούτε ημείς ακόμη αι ίδιαι δεν δυνάμεθα να το κατανοήσωμεν! Κ’ ενώ είμεθα σήμερον εις το κατάστημα του Λούβρ. ωσάν χαμέναι μεσ’ εις το πλήθος το οποίον συνωστίζετο μη δυνάμεναι να εύρωμεν πωλητήν δια να αγοράσωμεν κάτι κουμπιά, η Lucie μου λέγει «Ποιος να μας το έλεγε, ότι ημείς αι δύο, θα ευρισκόμεθα εδώ δια να γυρεύσωμεν κουμπιά, και θα εσκάζαμεν τόση ώραν!!» και αρχίσαμεν τα γέλοια, διότι βέβαια το μέρος δεν ήτο κατάλληλον δια να παραδοθώμεν εις την μελαγχολίαν!
Τι φρίκη αυτά τα εμπορικά εις το Παρίσι κατεκουράσθημεν σήμερον το απόγευμα. Φαντάσου ότι εφύγαμεν

απ’ εδώ εις τας 2 και ¼ και εγυρίσαμεν εις τα ς 6. Όλον το διάστημα δε ήμην ορθή διότι εις το metro (τον υπόγειον ηλεκτρικόν σιδηρόδρομον) δεν είχαμεν θέσιν. Επερπατήσαμεν δε ουκ ολίγον!. Την Δευτέραν τα εμπορικά είναι πάντοτε κατάμεστα, μα τόσον γεμάτα, ώστε δεν ειμπορεί κανείς να εύρη πωλητήν! Και περιμένει, τριγυρίζει, περιμένει χωρίς να κατορθώση τίποτε! Να ελέγαμεν αυτός τώρα θα τελειώση και θα τον τσακώσωμεν!! Αλλ’ ο άθλιος επήγαινε εις την κάσαν και τον εχάναμεν. Ως που να γυρίση, άλλη τον είχε τσακώσει!! Η Lucie τους έπερνε από πίσω, κατόπιν εσταματούσε και έλεγε «ε τώρα δια να γυρίση από την κάσαν θα περάση από εδώ δεν μας ξεφεύγει!» Αμ δε, εγύριζε απ’ αλλου και εντός ολίγον τον εβλέπαμεν περιποιούμενον άλλας! Και έτσι εχάσαμεν τους … νοστιμοτέρους πωλητάς, και τέλος επετύχαμεν έναν ασχημομούρη!!
Η κίνησις τώρα το βράδυ ήτο φοβερά. Εντούτοις εσυνηθίσαμεν αρκετά, κ εγώ που άλλοτε τόσον εφοβούμην, περνώ τώρα αρκετά καλά. Το κυριότερον είναι να μη βιάζεσαι, να έχης υπομονήν.
Αγοράσαμεν και το Matin, διότι σήμερον δεν είχαμεν νέα. Κ. εμάθαμεν ότι νέα μαζή εγινε, ότι η Ελασσών κατελήφθη και 14 πληγωμένοι μετεφέρθησαν εις Λάρισσαν. Δια νεκρούς δεν γράφουν τίποτε. Θεέ μου τι φρίκη τις απελπισία! Φαντάζομαι την θλίψην η οποία θα επικρατή εις τας Αθήνας, την ερημίαν, την μελαγχολίαν! Ημείς όμως όλοι, πρέπει να είμεθα πάλιν ευχαριστημένοι και ευγνώμονες διότι κανείς ιδικός μας δεν κινδυνεύει. Ναι μεν τόσοι γνωστοί μας και φίλοι μας έφυγαν, αλλά τι θα ήτο αν έλειπαν τα αγόρια μας, αν τα ηξεύραμεν εις τα σύνορα, εις την μάχην;
Εδιάβασα εις το Matin μίαν αθλιέστατην ανταπόκρισην από την Κωνσταντινούπολιν, η οποία με ειρωνείαν απαισίαν υβρίζει τους Έλληνας της Τουρκίας. Φαντάσου ότι μεταξύ άλλων λέγει «Είναι γνωστόν πραγματικώς, ότι δια τους εντίμους αυτούς βιοπαλαιστάς (τους έλληνες εννοεί) ο ξένος ταξιδιώτης είναι ιερός: μόνον εξ αυτών πρέπει να κλαπή».
Δεν είναι φρίκη;
Πρό τίνων ημερών, υπήρχεν εις το Matin επίσης ωραιότατη ανταπόκρισις εκ Βουλγαρίας, επικαλούμενη «Σταυροφορία». Αν δεν ήτο μεγάλη θα την μετέφραζα δια την Διάπλασιν.
Εις τους δρόμους πωλούν εδώ χάρτην των βαλκανικών κρατών!
Ηγοράσαμεν και ημείς ένα.
Ας είπω τώρα κάτι και δια την pension. Θα έμαθες ότι είμεθα εδώ από την Τρίτην και έχομεν τρία δωματιάκια

εις το τελευταίον πάτωμα. Οι συγκάτοικοι αλλάζουν, αλλά τακτικοί είναι μία κυρία Γερμανίς, η οποία καθηται εις το ίδιον πάτωμα και λέγει μας έλαβεν υπό την προστασίαν της. Φαίνεται πολύ καλή. Ομιλεί γαλλικά και αγγλικά. Να κτυπάη καμπάνα δια να φάγωμεν καλήν όρεξιν λοιπόν.
Τρίτη 11 παρά 20. Καλημέρα Η Λούκα έφυγε δια το μάθημα της, αρκετά δυσαρεστημένη διότι είναι κρυολογημένη. Εγώ κάτι εσιγύρισα, κάτι εδιάβασα και ήρχισα πάλιν να γράφω ! και σήμερον συννεφιά και κρύο. Τι καιρόν έχετε εις τας Αθηνούλας μας; Χθες βράδυ ελάβαμεν γράμματα από το σπίτι, αλλά τα εδιαβάσαμεν τόσον γλήγορα και τώρα πρέπει πάλιν να περιμένωμεν τόσας ημέρας!
Χθες εμείναμεν κάτω ως τας 10 και ¼ και εγελάσαμεν αρκετά με διάφορα που διηγείτο η κυρία της pension σκάζουσα εις τα γέλοια! Ευτυχώς που είναι ευθυμοτάτη αν και τόσον εργάζεται όλην την ημέραν. Τώρα τελευταίως επικρατεί εις την pension το γερμανικόν στοιχείον. Εκτός της Γερμανίδας κυρίας, είναι μία άλλη νέα Γερμανοισπανίς η οποία θα μείνη εξ εβδομάδας και σκοπεύει να ακούη μαθήματα εις την Sorbonne. Είναι εύμορφη

φη και ευχάριστη. Η Έλλη έλεγε πως σου ομοιάζει. (ωχ χωρίς να θέλω σου έκαμα κομπλιμέντο!!). και εις νέος Γερμανός 24 ετών αλλά φαίνεται20 όστις ήλθε δια να μάθη τα γαλλικά αλλά ομιλεί περισσότερον γερμανικά. Γελώμεν η Lucie και εγώ με αυτούς τους δύο διότι ενώ εδώ επρωτογνωρίσθησαν πηγαίνουν πάντοτε παντού μαζή. Αυτό είναι βέβαια φυσικόν αφού συναντήθησαν δύο πατριώται εις ξένην γην. Εγώ όμως, διαβεβαιώ την Lucie ότι εις το τέλος θα έχομεν ειδύλλιον! Τι διάβολο καθημέραν μαζή εις μουσεία και εξοχάς, με τον ήλιον και την βροχήν δεν μ’ αρέσει αυτό ή μάλλον… πολύ μου αρέσει. Ε πως φαίνομαι πως είμαι Αθηναία!!! Από προχθές κατοικεί εδώ εν Τευτονικόν ζεύγος. Ο κύριος ασπρομάλλης δικηγόρος ειξεύρει κάτι ελληνικά και χθες πίνων κρασίν, μας είπε «Ζήτω ο βασιλεύς των Ελλήνων!». Η κυρία του κακομοιριασμένη Γερμανούλα άσχημα ενδεδυμένη αλλ’ εξοδεύουσα αφθόνως. Είναι εδώ και μία άλλη θεώρατη κολοσσιαία νέα Γερμανίς η οποία τραγουδά. Και εδώ τελειώνει το γερμανικόν στοιχείον. Ο νέος κόσμος προς το παρόν αντιπροσωπεύεται μόνον από δύο κυρίας αι οποίαι

δεν ομιλούν τίποτε άλλο εκτός των Αγγλικών. Και εις κύριος από τη Guatemala. Φορών βέραν αλλ’ η σύζυγος που είναι; Μυστήριον! Αντιπάθεια πρώτη της Λούκας! Και έπειτα αι δύο αντάξιαι αντιπρόσωποι της κλεινής Ελλάδος!
Αυτά περί των τωρινών κατοίκων της pension. Μας υπόσχονται όμως την άφιξιν ενός Ισπανού νομίζω ιατρού, ωραιοτάτου και διαδικαστικού
Αναμένομεν… ανυπομόνως! Δια δύο γεύματα είχαμεν επίσης ένα πανύψηλον νέον Γάλλον αξιωματικόν την μίαν βραδυάν εφλυαρούσε φοβερά, και έλεγε πολλάς ανοησίας. Πως όμως εγέλασα εγώ όταν την άλλην ημέραν, εις το τραπέζι τον έβλεπα ήσυχον και αμίλητον. Τι έτρεχε; Ήτο εμπρός ο colonel και προ του ανωτέρου του έμενε σαν βρεγμένη γάτα! Ήτο αστειότατον.
Ου να, έφθασαν αι χθεσιναί αγοραία μας, ώστε σε αφήνω δια να τα επιθεωρήσω.
Άνοιξα τα πράγματα και το αποτέλεσμα είναι ότι τα έχω τώρα όλα εις την μέση! Δεν ηξεύρω που να τα κρύψω και περιμένω την Lucie. Εγέμισα δε από χαρτιά και σπάγγους. Έχω προμήθειαν ολόκληρον! Κ’ επειδή ηξεύρω ότι συνήθως εις τας Αθήνας δεν έχομεν ποτέ πρόχειρον σπάγγον, σου δίδω το δικαίωμα αν θέλης να μου κάμης καμμιάν παραγγελίαν!! Το αστείον ήτο ότι βλέπω ένα πακέτο γράφον «fragile» «τι να είναι σκέπτομαι. Ημείς δεν αγοράσαμεν τίποτε εύθραυστον» Το ανοίγω, βλέπω ένα χονδρό πακέτο από ψιλά άχυρα «Ωρισμένος κάποιο λάθος. Δεν επήραμεν ούτε βάζο ούτε bibelot» Ανοίγω ως το βάθος και τι βλέπω δύο κτένια, μίαν βούρτσαν κ’ ένα καθρεπτάκι!
Και δι’ όλα αυτά έγινε τεράστιο πακέτο με τόσην προσοχήν τυλιγμένο! Όσον δια τα κουτιά, αυτά μας έπνιξαν! Ακόμη ολίγον και δεν θα έχωμεν θέσιν να κινηθώμεν εις τα δωμάτια μας!!
Δεν μας γράφεις τίποτε δια τα αγόρια. Εξακολουθούν τα μαθήματα; Δεν το πιστεύω; Οι σκάουτ τι γίνονται; Ελπίζω να μη τους δεχθώσι εις τον πόλεμον.
Το περιβόλι τι γίνεται; Χαιρέτησε μου όλες τις τριανταφυλλιές και τις πασχαλιές, τας αγελάδας και τα σκυλλιά Να είπης πολλά χαιρετίσματα εις τον Γεράσιμον. Τι γίνεται; Έπρεπε να οδηγούσε εδώ εις το Παρίσι αμάξι

ωρισμένος θα είχε χιλιάκις συγκρουσθή!
Ο μπαμπάς σου πως είναι; Νευρικός και δυσαρεστημένος; Βεβαίως έχει δίκαιον, αλλά «ει το φέρον σε φέρει κ.τλ. αυτός γνωρίζει καλλίτερον εμού την παροιμίαν.
Αμ ο θείος Αρίστιππος; Θα του γράψωμεν προσεχώς. Υποφέρει πάντοτε ο δυστυχής; Είπε του πολλούς ασπασμούς εκ μέρους μας
Δια την φωνήν της Λούκας θα σου είπαν τα παιδιά πως επήγε εις την διάσημον Nicot-Bilbot Vauchelet η οποία εύρε ότι την έχουν άριστα διδάξει έως τώρα και ότι δια να τραγουδή εις σαλόνια φθάνει όσα ηξεύρει. Τώρα θα την διδάξει ως artiste, θα της δώση δηλαδή περισσότερον style, ωσάν να επρόκειτο να τραγουδήση εις το θέατρον. Αλλ’ η μέθοδος την οποίαν έχει είναι πολύ καλή. Καταλαμβάνεις διατί επιμένω εις αυτά και τα υποσημειώ. Δύνασαι να τα επαναλάβεις με τρόπον εκεί που πρέπει!! Θέλεις και ολίγην μόδαν; Το μαύρο επικρατεί παντού. Υποκαμισάκια άσπρα με μαύρο, ή το αντίθετον, καπέλλα μαύρα βελούδινα με άσπρα πτερά, επανωφόρια δια μικρά παιδιά κατάμαυρα!! Το τελευταίον προπάντων είναι αστείον αλλ’ έτσι είναι. Γενική εντύπωσις αι Παρισιναί εξοδεύουν διαβολεμένα δια φορέματα και ενδύουν τα παιδιά βαρυά δια την

ηλικίαν των. Προχθές π.χ. ένα παιδάκι ωσάν την Αγλαϊαν εφορούσε ένα καπελλάκι ροζ από κάτω με μεγάλον φιόγκον ροζ απ’ επάνω βελούδινο μαύρο με άσπρην γούναν.
Επίσης πολύ φορούν διπλά jabots. Δηλαδή jabots μικρότερα, ωσάν τα revert της ζακέττας αλλ΄από τα δύο μέρη. Τα πωλούν όμως τόσον ακριβά, ώστε δεν επήραμεν. Τα γουναρικά τα βάζουν ανάποδα, δηλ. αντί πίσω προς τα εμπρός, απ’ εμπρός προς τα οπίσω, ώστε προφυλάττουν φοβερά το στήθος.
Δεν ηξεύρω αν εξηγούμαι καλά. Σε ενδιαφέρουν όλα αυτά; Το υποθέτω δι’ αυτό σου τα γράφω. Ταχυδρομείον δεν φεύγει τας ημέρας αυτάς ώστε έχω καιρόν να τελειώσω αργότερον το γράμμα μου.
6 παρά ¼. Και πάλιν εξακολουθώ. Ήργησα μεν να σου γράψω. Μαρούλι μου, αλλά δεν πιστεύω να παραπονεθής ότι το γράμμα μου είναι μικρό. Προ ολίγων εγυρίσαμεν απ’ έξω. Επήγαμεν να πάρωμεν εισιτήρια δια το θέατρον Odeon δια την Κυριακήν το απόγευμα φαντάσου δε ότι δεν ηύραμεν θέσιν!! Δηλαδή με 8 και 10 δρ το εισιτήριον θα ειμπορούσαμεν να εύρωμεν αλλ’ όλα των 5 και κάτω

είχον ήδη πωληθή! Και σήμερον είναι Τρίτη!
Και έτσι όλην αυτήν την εβδομάδα δεν θα υπάγωμεν εις το θέατρον! Α, μα αυτό δεν υποφέρεται.
Εις την Opera και Opera Comique δεν παίζουν τίποτε εις το οποίον θέλομεν να υπάγωμεν.
Η κυρά Λούκα σήμερον είχε μάθημα από τας 11 ως τας 11 1/2 αργούσε να έλθη το μεσημέρι! Κτυπά η καμπάνα καταβαίνω μόνη αρχίζομεν το φαγί, άφαντη η Lucie. Κ’ έλεγα, τώρα να αρχίσω να ανησυχώ ή όχι; Τον δρόμον δεν ημπορεί να τον έχασε. Τι διάβολον δεν θα έπαθε τίποτε διότι δεν επήγε εις κεντρικούς δρόμους, ώστε ας περιμένωμεν!
Πραγματικώς εντός ολίγου εφάνη, είχεν αρχίσει την φλυαρίαν με την διδασκάλισσαν της και άργησε! Ε, λοιπόν κορίτσι μου, θρίαμβος αληθινός! Η Lucie την ερώτησε «Τι λέγετε με εδίδαξε καλά η διδασκάλισσα μου ως τώρα; Α απάντησε, si vous lui ecrivez vous pouvez lui faire mes compliments! Δεν είναι ολίγον αυτό νομίζω και φαντάσου ότι είπε εις την Λούκαν να λάβη μέρος εις ένα διαγωνισμόν τον οποίον θα δώσουν 5-6 των καλλιτέρων μαθητριών της, εις 2 μήνας ενώ ακόμη δεν έχει αρχίσει τα μαθήματα την συγκαταλέγει μεταξύ των καλλιτέρων μαθητριών της! Είχα τέτοιαν χαράν το μεσημέρι ώστε παρ΄ολίγον να πετάξω το ψωμί μου εις τον αέρα και να αρχίσω να κλωτσώ το τραπέζι!!
Η Sorbonne απέχει απ’ εδώ ακριβώς ½ ώραν. Το είδαμεν σήμερον με το ωρολόγι εις το χέρι 5 λεπτά πεζή από την Sorbonne ως το metro 21 λεπτά metro και 4 πεζή ως το σπίτι! Τι αποστάσεις ε; φρίκη. Η Lucie από την διδασκάλισσαν της απέχει περίπου ½ ώραν επίσης, και από την Opera πάλιν ½ ώραν επάνω κάτω! Είμεθα μακράν. Αυτό είναι το μόνον κακόν της pension μας. Δια όλα τα άλλα είμεθα κατευχαριστημέναι. Τι διαφορά η συνοικία μας με το Quartier Latin. Βεβαίως μερικά μέρη κοντά εις τον κήπον του Luxembourg ή το Πανθεον είναι εύμορφα, αλλ’ οι δρόμοι είναι καταλασπωμένοι, και εν γένει όχι ευχάριστοι. Δεν υπάρχει δε metro κοντά αλλά μόνον autobus τα οποία είναι πάντοτε γέματα.
Εις το σημερόν Matin είδαμεν ότι δεν υπάρχουν νέα του πολέμου και ότι ευτυχώς εις την μάχην της Ελασσώνος πολύ ολίγοι εφονεύθησαν. Εις αξιωματικός και 3 στρατιώ-

ται. Ποιος ηξεύρει ποίοι να ήσαν οι δυστυχείς. Ποιος ηξεύρει αν δεν είναι και γνωστοί μας! Αλλά δεν θέλω να το πιστεύω αυτό.
Οι Τούρκοι λέγει, μας περιφρονούν. Να σου είπω τόσον το καλλίτερον.
Ακόμη δεν ηγοράσαμεν καδράκια δια τας φωτογραφίας σας. Αλήθεια των δύο αγοριών σας δεν έχομεν καμμιάν. Δεν τους είναι εντούτοις δύσκολον να πάρουν μίαν. Θα ευχαριστηθώμεν τόσον να τους έχωμεν και τον μπαμπά σου; Ή θυμήθηκα ειμπορείς να μας στείλεις εκείνην που επήρατε το Πάσχα. Μόνο ο Γιάννης λείπει αν δεν απατώμαι.
Τα μαθήματα σου πως πηγαίνουν; Ειπέ πολλούς πολλούς χαιρετισμούς εις την κυρίαν Αποστολάκη. Ο αδελφός της έφυγε και αυτός; Θα είναι τόσον ανήσυχη η καϋμένη
Είναι εδώ μία Γερμανίς, φίλη της κυρίας Baumgartner ομοιάζει πολύ με την Fraulein Μάρθα.
Τώρα αρκετά εφλυάρησα, και τι παληογράμματα έκαμα. Ελπίζω να τα διαβάζης.
Πολλά πολλά φιλιά εις τον μπαμπά σου και όλα τα αδέλφια σου.
Σε γλυκοφιλώ

Ελμίνα
Πολλά πολλά φιλιά και από εμέ και γράφε μας συχνά Lucie

12. Επιστολή Ελμίνας Παντελάκη προς αγαπητοί μου, Παρίσι τη 22/9/Οκτωβρίου 1912
    Τρίτη 6μ.μ.

Αγαπητοί μου
Ποίος ηξεύρει πότε θα λάβετε αυτό το γράμμα με την ανακατοσούραν των ταχυδρομείων δεν ηξεύρομεν πλέον τι μας γίνεται. Προς το παρόν θα γράφωμεν συχνά και ας λαμβάνετε μαζύ τα γράμματα μας. Μόνον που ξοδεύομεν πολλά γραμματόσημα και θα φωνάζη ο πατήρ!
Αυτήν την στιγμήν θα ευρίσκεσθε πάλιν εις τον σιδηρόδρομον πιστεύω, καϋμένοι μπαμπάκα Edith και Έλλη. Τι ωραίαν νύκτα θα περάσατε! Εντούτοις σας ζηλεύω. Μη μας συλλογίζεσαι πολύ χρυσέ μου μπαμπάκα έννοια σου και θα συνηθίσωμεν μια χαρά. Βεβαίως έχομεν κάποτε μελαγχολίαν αλλά δεν έχομεν πολύν καιρόν δια να συλλογιζώμεθα την μοναξιάν μας. Όταν μάλιστα κατερχόμεθα δια τα γεύματα δεν φαινόμεθα καθόλου μελαγχολικαί και η κυρία μας είπεν ότι είμεθα πολύ γενναίαι. Βλέπετε; Μόνον σεις μας κατηγορείτε!

Από την pension είμαι αληθώς πολύ ευχαριστημένη. Η κυρία πολύ καλή και τόσον εύθυμος, και όλοι οι άλλοι καλοί άνθρωποι. Το σαλονάκι μας, μας το εδιόρθωσε! Μας έβαλε δυνατότερον φως ένα τέλη μπροστά στην φωτιά, και τον νιπτήρα τον εδιόρθωσε πολύ καλά. Έβαλε ένα ξύλο δια να κρυφθή η λεκάνη και εσκέπασε το όλον με ένα ωραίον ύφασμα άσπρο με κόκκινα κλαδιά, και αράδιασε επάνω διαφόρους φωτογραφίας μας. Εκεί, κατά την γνώμην της κυρίας ημπορούμεν να βάλωμεν τα βιβλία. Χθες αγοράσαμεν κορδέλλα ωσάν τας φαρδειάς των μαλλιών, χρώμα σκούρο κόκκινο, τα 10 μέτρα 3,30 και θα υπάγωμεν εις ένα φαναρτζήν εδώ κοντά δια να κόψωμεν τα γυαλιά. Φαίνεται όμως ότι ημπορεί κανείς να πάρη πολύ νόστιμα κάδρα προς 1,25 ως 1,50. Χθες το απόγευμα ετριγυρίζαμεν 10 ώρες μες τον Λούβρον. Κόσμος πάρα πολύς και εσκάσαμεν ώσπου να εύρωμεν vendeurs. Τέλος τα εκαταφέραμεν να αγοράσωμεν πολλά πράγματα. Εξοδεύσαμεν παρακαλώ 59 δρ αλλά πρέπει να αφαιρέστε μίαν partition της Lakme προς 18 φρ. η οποία θα πληρωθή με τα ιδικά μου χρήματα. Επήραμεν και ένα λεξικόν Larousse, ένα μπανάκι 3 φρ περίπου σίδερον σιδερώματος, κτένια καθρεπτάκι (όχι άσπρον διότι ήτο πολύ ακριβώς εως 7 φρ. αλλά με χρώμα ξύλου), σαπούνια, κουμπιά, και διάφορες ψιλολογιές.
Δια την ζακέτταν της Μίνας, δεν ευρήκαμεν φθηνώτερα μεταξωτό και βελούδο, από αυτά τα οποία θα μας φέρη η ράπτρα ώστε καλλίτερον να διαλέξωμεν από αυτά που θα μας φέρη αυτή! Το καπέλλο της Μίνας, εννοείται ότι δεν ήθελε να το πάρη πίσω, αφού λέγει, έγινεν επίτηδες δι’ αυτήν, ώστε θα φαρδύνη την βάσιν, θα μικρύνη τα bords και τότε πιστεύω να πηγαίνη. Θα μας το στείλει αύριον. Τα costumes μας έφθασαν σήμερον το πρωΐ. Εγώ έλειπα ώστε δεν ημπόρεσα να το δοκιμάσω, και ούτε το εδοκίμασα ακόμη. Της Μίνας πηγαίνει καλά. Η Μίνα γράφει ένα σωρό εις την Αμαρυλλίδα. Καλά θα κάμετε να διαβάσετε και εκείνο το γράμμα.
Τα γράμματα από το σπίτι τα ελάβαμεν χθες το βράδυ. Δηλαδή ακριβώς μίαν εβδομάδα αφού εστάλησαν. Δεν είναι φρίκη! Το γράμμα της Miss Dillon προς την Edith δεν πιστεύω να είναι ανάγκη να το στείλω οπίσω αφού τώρα

θα τα ειπήτε προφορικώς. Και αι παραγγελίαι της δι’ αγοράν jersey δια την Λιλήν πάνε χαμέναι. Τι φρικωδώς μαλλιαρά που γράφω καλέ.
Σιγουρα θα με μαλλώσετε.
Ας σας είπω τώρα δια την καθηγήτριαν μου. Εξεκίνησα λοιπόν η κακομοίρα κατά τας 11 και 20 και δια του metro αφού ήλλαξα εις την Etoile, έφθασα εις την place Pigalle. Εκείθεν η rue de Douai είναι πολύ κοντά 2-3 λεπτά. Όταν έφθασα ευρίσκετο εκεί μία άλλη μαθήτρια η οποία είχε τελειώσει και δεν ήργησε να αναχωρήση. Η κυρία πολύ ευγενής μαζύ μου και aimable. Πριν αρχίσωμεν το μάθημα μου λέγει, ότι τον Δεκέμβριον θα κάμη μίαν audition ή μάλλον concours, εις το οποίον θα λάβουν μέρος 6-7 από τας καλλίτερας μαθήτριας της, και ότι θα με βάλη και εμέ! διότι είδε, ότι έχω καλήν φωνήν και κάμνω καλά τας vocalises! Θα τραγουδήσουν όλαι ένα κλασσικόν κομμάτι: Την aria από την Δημιουργίαν του Χαϋδν. Εκείνο ακριβώς που ετραγουδούσα και έπειτα θα είπη και κάθε μία ένα κομμάτι του είδους της. Δεν ηξεύρω ποίον, οι ακροαταί ίσως θα λαμβάνουν σημειώσεις και θα ίδωμεν

εις το τέλος πως θα είναι κάθε μία classee. Φαντασθήτε λοιπόν να με βάλη και εμένα μεταξύ των καλλιτέρων μαθητριών της. Αυτό είναι μεγάλος έπαινος. Της έλεγα ότι δεν θα ημπορώ ότι θα φοβούμαι και μου απήντα, ότι θα μπορέσω πολύ καλά, αφού έως τότε έχομεν και αρκετόν καιρόν και θα μελετήσω και μαζύ της. Και αρχίσαμεν το μάθημα! Τα excercices που μου είχεν είπη να πάρω, μόλις την προτεραίαν τα είχα εγοράσει από ένα μεγάλο μαγαζί εις την Place de la Madeleine, και επιδή δεν τα ήξευρα δεν τα πήρα μαζύ μου.
Εις την αρχήν εφοβήθην από όσα μου έλεγε μήπως βάζει την φωνήν πολύ μεσ’τον λάρυγγα, αλλά κατόπιν ηννόησα, ότι την φωνήν de la gorge την κατακρίνει και αυτή ως και η κυρία Φωκά, αλλ’ ότι πρέπει να κάμη κανείς κάποιαν δύναμιν εις τον λάρυγγα δια να κρατή καλά οινηνωμένας τας χορδάς. Εγώ φαίνεται ότι τας αφήνω μαλακάς . Η αναπνοή εξέρχεται τότε ταχύτερον και αι χορδαί πάλλουν πολύ και ένεκα τούτου τρέμει η φωνή. Αυτό δεν θα πη ότι έχω chevrotement, όχι αλλ’ ημπορεί με τον καιρόν, αν δεν το προσέξω αυτό να καταντήσω εκεί. Επίσης, ότι κλίνω ολίγον το κεφάλι μου και φαίνεται ότι εργάζεται τότε περισσότερον μόνον η μία χορδή.
Έκαμα λοιπόν διάφορα γυμνάσματα, όχι και πολλά, και εύρε, ότι εννοώ γλήγορα τας παρατηρήσεις της!
Έπειτα ήρχισα τον Toreador. Μου είπε διάφορα. Πολλάς nuances. Αυτό λέγει, δίδει το style το οποίον προπάντων μου λείπει, αλλά το οποίον καθώς φρονεί θα το αποκτήσω ταχέως. Θα το μελετήσω λοιπόν αυτό το τραγούδι δια την προσεχή φοράν. Κατόπιν ενώ την ερωτούσα εάν φρονεί ότι καλά με είχε διδάξει η διδασκάλισσα μου, μου είπε κατά λέξιν: «Si vous lui ecrivez, faites lui tous mes compliments!» Δεν είναι ευχάριστον αυτό δια την κυρίαν Φωκάν; Κατόπιν έφερε τας σημειώσεις του ανδρός της δια να εύρη τας κρίσεις του ως προς την κυρίαν Φωκά. Εύρομεν λοιπόν ότι εσημείωσε «tres jolie (petite) voie de soprano, beaucoup de gout et de charme, bonne eleve» το επόμενον έτος περίπου τα αυτά « elle chante avec beaucoup d’ intelligence κ.τλ.». Έπειτα , όταν έλαβε μέρος εις κάποιον διαγω-

νισμόν είδομεν, ότι ετραγούδησε τον Hyppolite et Arieie (rossignols amoureux) και την Flute enchantee. Έχει πάλιν τους ιδίους επαίνους, αλλά λέγει ότι την Flute δεν την ετραγούδησε με το «style voulu»
Πάντως η κυρία Vauchelet εύρεν ότι έχει πολύ καλούς βαθμούς! Αυτό ήτο το έτος 1897 και η σημειωμένη ηλικία είναι 23 και ½, ώστε τώρα η κυρία Φωκά είναι ως ελογάριασε και η κυρία Vauchelet 38 1/2 ετών. Εάν βεβαίως είχεν είπει τότε την αληθή της ηλικίαν.
Αλλά πιστεύω, ότι αληθώς αυτή θα είναι η ηλικία της, αφού η αδελφή της η κυρία Γεωργιάδου είναι μεγαλειτέρα από αυτήν ως και ο αδελφός της.
Με όλα αυτά και με άλλας ομιλίας (μου είπεν ότι ομιλώ καλά τα γαλλικά χωρίς accent! ή μάλλον με accent doux!) επέρασεν η ώρα και μόλις εις τας 12 και 5 ανεχώρησα απ’εκεί. Πολύ συλλογιζόμην την Μίναν μήπως ανησυχήση, και εσκέφθην τι θα έκαμε εάν συνέβαινε καμμιά σύγκρουσης εις το metro και επληγονώμην ή εσκοτονώμην. Ωραίαι σκέψεις έ; Μόλις εις τας 1 παρά 20 κατόρθωσα να κατέλθω εις την τραπεζαρίαν όπου είχαν ήδη καθήσει οι άλλοι. Η Μίνα είχεν αρχίσει να ανησυχή! Της εδιηγήθην τα του μαθήματος και ενθουσιάσθη με όσα καλά μου είπε η κ. Vauchelet. Πιστεύω αληθώς ότι θα είναι καλή διδασκάλισσα και ότι διδάσκει με πολύ ενδιαφέρον. Να ίδωμεν Και είμαι πάντα κρυολογημένη! Την νύκτα με έτσουζε πολύ ο λαιμός και είχα αρκετό συνάχι. Σήμερον είναι καλλίτερα ο λαιμός μου, μόνον που βήχω λιγάκι και είναι η μύτη μου πιασμένη. Η κ. Vauchelet μου είπεν ότι εάν βλέπω ότι εξακολουθεί επί πολύ ο πονόλαιμος, να υπάγω εις ένα πολύ καλόν ιατρόν που γνωρίζει αυτή, εις τον οποίον πηγαίνει και η κόρη της. Ποίος ειξεύρει τι ακριβός που θα είναι.
9 και 10μ.μ. Αν και εμείναμεν επ’αρκετόν κάτω εν τούτοις είναι μόλις αυτή η ώρα! Αυτό είναι ευχάριστον διότι έτσι έχομεν καιρόν και να μείνωμεν ολίγον κάτω και να έχωμεν καιρόν κατόπιν δι ολίγην επιστολογραφίαν και άλλα πράγματα.
Το ζεύγος των Γερμανών, επήγεν εις την Primerose αι δύο Αμερικανίδες έφυγαν γλήγορα κατόπιν ανήλθε και η κυρία η Γερμανίς ονόματι Witting ο Γουατεμάλος κύριος de la Serda επήγεν εις την κάμαραν του και καθώς έλειπεν ο νέος Γερμανός (Shultze) εμείναμεν αι δύο μας με την νέαν

Γερμανίδα και την κυρίαν. Α! εξέχασα την τεράστιαν γερμανίδα δεσποινίδα η οποία τραγουδεί. Και αυτή ανήλθεν ενωρίς εις την κάμαραν της. Η κυρία επρόκειτο να υπάγη εις το θέατρον με τον κ de la Serda να ίδουν το «Coeur dispose» δεν το έλεγεν όμως δια να μην ακούση η κυρία Witting η οποία θα δυσαρεστείτο επειδή δεν την έπερναν μαζύ των.
Φαίνεται, ότι είναι ολίγον κακίστρα, αλλά ημάς τι μας μέλλει. Προς ημάς είναι πολύ καλή και αν ημείς της φερώμεθα ευγενώς, όπερ βέβαιον, τότε βεβαίως δεν θα αλλάξη. Προχθές επρότεινε στην νέαν Γερμανίδα να υπάγουν κάπου μαζύ, και αύτη ηρνήθη. Έπειτα της είπε δι’ένα κονσέρτο και πάλιν δεν ηθέλησεν η άλλη διότι θα έπαιζαν όλο γερμανικά κομμάτια, και αυτό φαίνεται ότι την επείραξε. Ευρίσκει επίσης πολύ άσχημο το να βγαίνει εξακολουθητικώς με τον νέον συμπατριώτην της και το βράδυ να μένουν τόσον αργά μαζύ. «Καλά να υπάγουν μερικές φορές μαζύ, δεν πειράζει καθόλου αλλ’ εξακολουθητικός,

και τι ευρίσκουν να είπουν. Δεν ημπορώ να εννοήσω». Μας είπεν ότι θα επήγαινε να αγοράση εισιτήρια περί του εν λόγω κονσέρτου το οποίον θα δοθή το απόγευμα της Toussaint (1 Novembre) εις την αίθουσαν του Trocadero. Την παρεκάλεσα λοιπόν να πάρη εισιτήρια και δι’ημάς. Όπερ και έπραξε. Τιμή εισιτηρίου μόνον 3 φρ. Σήμερον πάλιν ημείς προτιθέμεναι να υπάγωμεν να πάρωμεν εισιτήρια δια την Matinee της Κυριακής εις το Odeon όπου παίζουν τον «Malade imaginaire» την ερωτήσαμεν εάν θέλη να της πάρωμεν εισιτήριον και εδέχθη λίαν ευχαρίστως. Δεν τολμώ να της προσφέρω εισιτήριον, διότι φοβούμαι μήπως νομίση ότι θα πρέπει και αυτή να πράξη το αυτό προς ημάς, και καθώς είμεθα δύο θα ήτο μεγάλον έξοδον δι αυτήν.
Μετέβημεν λοιπόν το απόγευμα εις το θέατρον Odeon το οποίον ευρίσκεται εις το Quartier Latin. Αλλά δυστυχώς μας είπαν ότι δεν υπήρχε καμμιά θέσις, εκτός από μερικάς πολύ ακριβάς και έτσι εμείναμεν εις τα κρύα του λουτρού. Δεν εφροντίσαμεν από χθες να πάρωμεν εισιτήρια και έτσι εχάσαμεν όλην αυτήν την εβδομάδα. Ίσως όμως την Κυριακήν το απόγευμα κατορθώσωμεν να υπάγωμεν κάπου, ίσως εις την Chapelle de la Sorbonne όπου παίζουν την Δημιουργίαν του Χαϋδν.
Όταν εφύγαμεν από το Odeon ήτο ήδη 4 περασμέναι, ώστε δεν ημπορούσαμεν πλέον να υπάγωμεν εις το Musee de Cluny ως εσκεπτόμεθα. Τι να κάμωμεν λοιπόν; ετριγυρίζαμεν εις τους δρόμους οι οποίοι ήσαν φρικωδώς βρώμικοι λασπωμένοι, ελεεινοί διότι δεν σας είπα ότι μόλις είχε παύσει η βροχή. Εισήλθαμεν εις το Luxemburg αλλ’ όλα βρεγμένα και λασπωμένα διηυθυνθήμεν προς το Πανθεον και εισήλθαμεν εις την εκκλησίαν του St Etienne du Mont την οποίαν είχαμεν επισκεφθεί και περυσι. Κατόπιν επεράσαμεν απ’εξω από την Sorbonne και κυττάξαμεν το ρολόγι δια να είδωμεν πόσην ώραν θέλει κανείς δια να έλθη απ’εκεί εις την pension μας. Ελογαριάσαμεν λοιπόν ότι έως το metro της place st Michel είναι 5 λεπτά, κατόπιν 20 μεσ’το metro και 4-5 εώς την pension, δηλαδή 1/2 ώραν, όσην

δηλαδή θελω και εγώ δια να υπάγω εις το μάθημα μου όσην περίπου δια να υπάγωμεν εις την Όπεραν! Είμεθα αληθώς μακράν, αλλά κατά τα άλλα είμαι τόσον ευχαριστημένη από την pension μας, που αληθώς θα ήτο κρίμα να φύγωμεν!
Εις τα Tuileries εξήλθαμεν και επήγαμεν εις το ξενοδοχείον, όπου επήραμεν το ξύλο και το νυκτικό το οποίον είχε λησμονήσει η ξεχασμένη η Edith. Σήμερον το πρωί ελάβαμεν την κάρταν σας από Pontarlier. Ώστε ήσθε στοιβαγμένοι έως το Dijon. Πολύ δυσάρεστον πραγματικώς. Πως είναι το κρυολόγημα της Έλλης; Η κυρία Baumgartner εύρε ότι έβηχε πάρα πολύ. Πολύ, σε ευχαριστούμεν Αγλαουλάκη δια το γράμμα σου. Δεν εννοούμεν όμως , τι είναι αυτά τα πράγματα που σου έδωσεν η Οττίλια και τα οποία άμα τα πιάνεις με ζεστά χέρια γίνονται κουβαράκια! Πολύ περίεργα πράγματα θα είναι αλήθεια. Η Μίνα έχει να σου γραψη και άλλα νέα δια την Gyp την σκυλλίτσαν μας.

Τετάρτη 10 παρά 20 π.μ. Σήμερον το πρωί ελάβαμεν τα γράμματά σας, τα οποία είχατε διευθύνει εις το ξενοδοχείον, ως και δύο κάρτας της θείας Ολυμπίας προς την Έλλην. Επίσης και εν γράμμα προς τον μπαμπάν. Βρε παιδιά, τι λέγετε ότι δεν έχετε τι να μας γράψετε. Μα διατί δεν μας αναφέρετε τίποτε δια το νοικοκυριό; Νομίζετε ότι δεν μας ενδιαφέρει; Πως τα πηγαίνετε με την Κατίναν και Καλλιόπην; Δεν τας μαλλώνει συχνά η Miss Dillon; Είπετε τους χαιρετίσματα. Πολύ μας απήλπισαν όσα γράφετε δια τον Μίλτον, ότι δηλ. κατετάχθη κρυφίως. Μα διατί να το κάμη αυτό; Βεβαίως είχε δίκαιον να καταταχθή. Δεν ημπορούσε να κάμη αλλέως, αφού πάντως θα τον εκάλουν δια τον πόλεμον, αλλά διατί να μη το είπη εις κανένα; Δεν ηξεύρετε πως σκάζομεν που δεν είμεθα εις Αθήνας αυτήν την εποχήν! Να είμεθα μόναι εδώ και να ηξεύρωμεν ότι τόσοι γνωστοί μας έγιναν στρατιώται, ότι τόσοι μάχονται και φονεύονται εκεί επάνω πέρατων συνόρων.
11 ήλθεν η ράπτρια και δεν έχομεν πλέον καιρόν να τελειώσωμεν διότι πηγαίνομεν

εις τη θείαν Ιρμαν. Μίλτο μου πιστεύω να μην είναι πιά όλοι δυσαρεστημένοι μαζύ σου διότι παρουσιάσθης εις τον στρατόν. Τάχα σου ήρεσε και σε αυτό; αλλά διατί κρυφά; Όταν έχεις καιρό γράφε μας. Δεν φαντάζεσαι πόσον ελυπηθήκαμε σήμερον το πρωί με τα γράμματα, όταν είδαμεν ότι απεδοκίμαζαν το διάβημα σου. Βεβαίως σε παρεξήγησαν. Σήμερον δεν έχομεν πολλήν όρεξιν αλλά θα προσπαθήσωμεν να είμεθα εύθυμοι.
Σας γλυκοφιλώ
Μίνα
Edith, δεν ευρίσκω πουθενά το depilatoire. Ερώτησε σε παρακαλώ την Ρου από πού το παίρνει. Είπε επίσης εις τον Γιάννην εάν δύναται να εύρη, την διεύθυνσιν ενός depilatoire δια το οποίον του είχεν ομιλήσει ο Ζαλοκώστας.

13. Επιστολή Ελμίνας Ζάννου προς αγαπητοί μου μπαμπά και αδέλφια, Παρίσι, 12/25 Οκτωβρίου 1912
    Παρασκευή 11π.μ.

Αγαπημένοι μου μπαμπά και αδέλφια
Η Λούκα λείπει εγώ ετελείωσα ένα ράψιμο, και αμέσως αρχίζω να γράφω, διότι έτσι θα νομίζω πως σας ομιλώ και θα λησμονήσω ότι είμαι μόνη μου! Αχ, τι ωραίος καιρός σήμερον. Τέλος πάντων, ο ουρανός είναι καθαρός, ο ήλιος λάμπει χαρά θεού. Το απόγευμα σκοπεύομεν να υπάγωμεν εις την έκθεσιν των ανθέων και αφού ο καιρός είναι τόσον ωραίος θα καταβώμεν πεζή τα Champs Elyses.
Σεις Μπαμπά και Edith θα περνάτε τώρα από τα έξοχα εκείνα μέρη, θα βλέπετε την θάλασσαν μας! Σας ζηλεύω αλλ’ευτυχώς ο καιρός περνά γλήγορα και δεν θα αργήση η στιγμή που θα γυρίζωμεν και ημείς!
Καθώς σας έγραφα χθες, αι βραδυές μας περνούν εύθυμα. Ενίοτε το πρωί αισθανόμεθα κάπως μελαγχολικαί αλλ’έπειτα εξερχόμεθα και ξεχνούμεθα. Την Τετάρτην εις την θείαν Ίρμαν δεν είχαμεν πολλήν όρεξιν. Έπταιαν ολίγον τα γραμματα τα οποία μας ελύπησαν, δεν ηξεύρω κ’εγώ διατί τόσον πολύ ώστε φυσικά όλη η ημέρα ήτο κάπως μονότονος. Ως συνήθως αργήσαμεν ολίγον να φύγωμεν απ’εδώ. «Ας υπάγωμεν από το σταθμόν Kleber» λέγω εις την Lucie «θα ανεβούμεν την rue Pauquet και φθάνομεν ίσα ίσα». Αλλ΄η βλαξ που είμαι εις την Avenue de l’ Iena γυρίζω, νομίζουσα πως εκεί ήτο ο σταθμός

Περπατούμεν, περπατούμεν, πουθενά σταθμός! Ερωτούμενπου είναι το metro και αναγκαζόμεθα να υπάγωμεν πεζή ως το Trocadero. Αλλ η ώρα επερνούσε κ’εκεί μόλις ηύραμεν εν αυτοκίνητον εχώθημεν μέσα. Αει, τι μακρά που είναι η Avenue de Gobelins! Επληρώσαμεν 2,75 και 25 pourboire 3! Επειδή όμως εγώ πταίω εις αυτό θα τα πληρώσω μόνη μου.
Ο θ. Αλέξανδρος δεν ήτο πολύ καλά. Θα σας ομιλήσω περί αυτού κατωτέρω. Η Alice ήτο εκεί. Ο Jean θα επερνούσε εξετάσεις το απόγευμα. Φαίνεται ότι απέτυχε τον Ιούλιον, διότι τους είχαν δώσει εν δυσκολότατον πρόβλημα το οποίον κανείς σχεδόν δεν έλυσε! Αλλά τώρα έχει πολύ καλούς βαθμούς και ελπίζουν ότι θα περάση. Φαίνεται ότι το baccalaureat είναι φοβερά δύσκολον. Οι πλείστοι αποτυγχάνουν. Εμείναμεν εις της θ. ‘Ιρμας ως τας 3 και κατόπιν επήγαμεν πεζή εις της Lea Roman. Ήτο αρκετά μακράν, δι ήμάς! κ’έπειτα 91 σκαλιά! Αλλ’είναι πολύ καλή η καϋμένη και έτσι χθες ενώ εμείναμεν πάλιν ως τας 4 ½ από το μεσημέρι δεν εβαρεθήκαμεν. Απ’αυτήν εμάθαμεν ότι ο θ. Αλέξανδρος ορισμένως έχει καρκίνον του λάρυγγος ο οποίος δυστυχώς δεν ιατρεύεται. Τα picures τα οποία κάμει τον διατηρούν αλλά δεν είναι ιαματικά. Δι’αυτό νομίζει η Lea ότι είναι περιττόν να υπάγει εις Λωζάννην. Όλα δε τα άλλα που έχει προέρχονται διότι πλέον το αίμα έχει χαλάσει έτσι είπαν οι ιατροί! Είναι πολύ λυπηρόν. Φαίνεται δε ότι κάποιος ιατρός σκληρότατα είπεν την αλήθειαν εις την Alice περιγράφων εις αυτήν λεπτομερώς τι θα υποφέρη ως το τέλος ο πατέρας της.
Την Τετάρτην ήτο εις της κ. Lea (μας είπε να την ονομάζομεν Tante Lea) εις κύριος διευθυντής στρατιωτικής ορχήστρας, χθες δε μία νέα κυρία την οποία ονομάζει «ma fille adoptive» και τα δύο παιδάκια της χαριτωμένα μικρά 8 ½ και δέκα ετών. Το απόγευμα ήλθε μία κυρία Βουλγαρίς της οποίας ο άνδρας είναι αξιωματικός εις τον πόλεμον. Πως την ελυπήθημεν την καϋμένην. Αυτή είναι δυστυχής! Ευτυχώς δεν ευρίσκεται εις τον σταθμόν της Αδριανοπούλεως αλλά με τους Σέρβους. Αλλά και πόσοι άλλοι ιδικοί της είναι εκεί. Καμμιά τριανταριά εκ της οικογενείας της και της του συζύγου της! Αυτή είναι τώρα μόνη εδώ με το παιδάκι της, και μετανοεί διατί δεν εγύρισε πίσω με τον άνδρα της. Αλλά ποίος επίστευσε ποτέ εις τον πόλεμον; Έχει δε εδώ και δύο άλλας φίλας Βουλγαρίδας, οι σύζυγοι των οποίων είναι αξιωματικοί εις τον στρατόν της Αδριανουπόλεως. «Τι με μέλει, έλεγε, αν η Βουλγαρία νικήση και γίνη διπλή, αν εγώ χάσω τον άνδρα μου;» Όλαι αι γυναίκες είναι παντού αι ίδιαι και ώ, έχουν πολύ δίκαιον. Και αυτή που ομιλεί έτσι έχει

χάση ένα αδελφόν εις την Μακεδονίαν. Ήτο αξιωματικός και εστάλη προ ετών να ίδη τας περιφήμους Μακεδονικάς μεταρρυθμίσεις και οι Τούρκοι τον εσκότωσαν. Αλλά μη νομίζετε ότι όλον το απόγευμα ωμιλούσαν δια τα λυπηρά αυτά πράγματα. Η Lea έλεγε πολλά δια τας οικογενείας τα ονόματα των οποίων εγνωρίζαμεν και μας ήρεσε να ακούωμεν αναφερόμενα παλαιά ονόματα, περί των οποίων άλλοτε μας ομιλούσε η μαμά Π.χ. εμάθαμεν ότι ο Mr Gregoire ζη ακόμη και είναι πάντοτε ζωηρός και εύθυμος! Αλλά προ παντός ωμιλούσαν δια τους Claisac, την κόρην της κακιάς εκείνης Mme Bre η οποία ήτο τόσον παράξενη και εμισούσε την γιαγιά; Εκείνην η οποία επήρε τον Fernand Claisac. Φαίνεται ότι και αυτή είναι κακιά, αφού η κόρη της την μισεί και ήτο τόσον δυστυχής εις το σπίτι της, ώστε έφυγε. Σας ενδιαφέρουν όλα αυτά; Ημάς μας ενδιαφέρουν δι’αυτό σας τa γράφω.
Μας ωμίλησε επίσης δια τον Elysee Roche ο οποίος απέθανε εξ εντερίτιδος χρονίας η οποία φαίνεται κατέληξε tuberculeuse. Πως όταν επολέμησε το 70 και επληγώθη τον ενοσήλευσαν εις ένα γερμανικόν chateau. Πως η νεαρά chatelaine τον ηγάπησε και τον εβοήθησεν να δραπετεύση! Τον ενέδυσαν γυναικεία του έδωσαν χρήματα και τον έκλεισαν

dans un four και έτσι τον επέρασαν από τα σύνορα!!
Επίσης δια μίαν Marguerite Reymond η οποία ήτο πολύ ζωηρά και τρελλή από παιδί και κατόπιν επήρε ένα Τούρκον αλλά δεν επερνούσαν καθόλου καλά, εδέρνοντο και μίαν φοράν ο Τούρκος της επέταξε ένα ψαλλίδι και της έβγαλε το μάτι!! Εις το τέλος την άφησε διότι ήτο σχεδόν τρελλή και έσχεν άσχημον τέλος. Ένα πρωϊ την ευρήκαν πεθαμένην εις την κάμαραν της.
Μας φαίνεται τόσον αστείον να ακούωμεν νέα δια τέτοια μακρυνά πρόσωπα!
Εις την επιστροφήν επήγαμεν κ επήραμεν εισιτήρια δι έν concert την Κυριακήν. Δίδεται η Δημιουργία με orgue εις την Eglise de la Sorbonne όπου φαίνεται δίδονται κάλλιστα εκλεκτά ορατόρια 3 δρ. η θέσις non numerotee αλλά ασφαλής διότι δεν δίδονται περισσότεροι αριθμοί από καρέκλας. Επήραμεν και δια την Γερμανίδα.
Προχθές το βράδυ το γεύμα ήτο πολύ εύθυμον. Από την μίαν μεριάν η κυρία Baumgartner επροσπάθει να ομιλήση αγγλικά με τας Αμερικανίδας και ημείς την εβοηθούσαμεν (αλήθεια είχα μίαν ημέραν μεγάλην ομιλίαν με την μίαν Αμερικανίδα περί πολέμου Κρήτης και Μακεδονίας. Το θέμα ήτο

δύσκολον και μη τα ερωτάτε πως τα εκατάφερα! Καλά που δεν με ήκουε η Miss Dillon! αλλά με εκατάλαβε αυτό δεν είναι το κύριον;).
Από την άλλην μεριάν όλοι οι Γερμανοί ωμιλούσαν γερμανικά όταν αίφνης απεφάσισαν να ομιλούν γαλλικά και να πληρώνη μίαν πεντάρα όποιος ομιλεί γερμανικά. Τι έγινε τότε! Τι γέλοια και φωναί. Εφώναξαν εις την υπηρέτριαν να τους φέρη μίαν κάσσαν όπου έπεσαν αρκεταί πεντάραι. Ω ήτο κωμικόν να προσπαθούν να ομιλούν γαλλικά, προπάντων ο νέος Γερμανός Schulte ονόματι και η θεόρατη Γερμανίς που τραγουδεί. Ο κακομοίρης o Schulte καλά τα καταφέρνει. Τώρα εζωήρευσε και μας κάμει να γελώμεν με τας ανοησίας του. Δεν κάμει τίποτε έξυπνον αλλ’είναι κωμικός, είναι τόσον υψηλός και παχύς με έκφρασιν τόσον παιδικήν. Αδύνατον να τον πάρωμεν δια 24 ετών. Τον θεωρούμεν ωσάν παιδί! Μετά το φαγί το Γερμανικόν ζεύγος μας έδειξε φωτογραφίας της εγγονής των, ο Schulte κατέβασε ιδικάς του φωτογραφίας όταν ήτο στρατιώτης. Κ’έπειτα ημείς εφέραμεν τας φωτογραφίας των Αθηνών αι οποίαι εθαυμάσθησαν.
Εν θέμα το οποίον έγινε αιτία να διασκεδάσωμεν ήσαν αι προτάσεις γάμου τας οποίας ανεκάλυψε η Γερμανοισπανί (Friche ονόματι) εις την εφημερίδα!
Απεφασίσαμεν να εύρωμεν δια καθένα από ένα ή μίαν υποψήφιον και χωρίς να θέλωμεν εγελούσαμεν με τας κουταμάρας που ευρίσκαμεν. Σιγά σιγά η ομήγυρις διελύετο και εις το τέλος εμείναμεν ημείς αι δύο η Friche και ο Schulte. Τον τελευταίον αυτόν πειράζομεν δια την φοβεράν μπύραν που πίνει 3 μποτίλιες το γεύμα και τα σιγάρα που καπνίζει. Θα είναι πλούσιος ο άθλιος διότι εξοδεύει αφθόνως. Η ώρα ήτο δέκα, ελέγαμεν ότι έπρεπε να ανεβούμεν, αλλ’ ωμιλούσαμεν ζωηρώς όταν αίφνης ακούομεν ένα κτύπημα εις την πόρτα. Ποιοι είναι καλέ; Εις ολίγον ενεφανίσθη ο Guatemalinos! Ωμιλεί κάτι καλλίτερα τα Γαλλικά, δεν είναι δε πανδρεμμένος καθώς ενομίζαμεν και του εψάξαμεν και αυτού μίαν νύμφην!
Επήγαμεν να κοιμηθώμεν εις τας 11 παρά 20 ο κύριος Schulte εγίνετο ολονέν τρελλότερος μεταξύ άλλων δε εβούλωσε τόσον καλά το σίδερο της Λούκας ώστε δεν εξεβούλωνε! Πριν έκαστος αποχωρήσει εις τα ίδια επήγε να εύρη tire bouchon. «Καλήν νύκτα» λέγω εγώ και ανοίγουσα την πόρταν ορμώ και πέφτω επάνω εις τον Schulte όστις εγύριζε με τα tire bouchon! Εσκάσαμεν εις τα

γέλοια!! Εμ μα τι τα θέλετε η Madame Angst θα κάμη πάντα κουταμάρες! Χθες πάλιν, άμα επηγαίναμεν το μεσημέρι εις την Lea Roman, είχαμεν αργήσει φοβερά! Εισβάλλομεν εις το metro και να ως εκ θαύματος 2 θέσις. Η Lucie κάθηται, εγώ έπρεπε να περάσω δια μέσου τριών καθήμενων (ειξεύρετε πως είναι αι θέσεις 2 απέναντι των 2. Έμενε κενή η ανάποδη προς τα μέσα). «Κάμε γλήγορα μου λέγει η Lucie θα πέσης». Αλλ’εγώ είχα μεγάλην βεβαιότητα, και με το πάσο μου προσεπάθουν να περάσω, όταν έξαφνα το τραίνο ξεκινά, κ’εγώ… ευρίσκομαι αναπαυτικά, αναπαυτικότατα καθισμένη εις τα γόνατα ενός κυρίου, ο οποίος σημειώσατε ήτο νέος και νόστιμος!!!! Σηκώνομαι, και μισογελούσα ψιθυρίζω «pardon Monsieur» και κάθημαι εις την θέσιν μου ντροπιασμένη. Είχα φοβεράν όρεξιν να σκάσω εις τα γέλοια, αλλά δεν ετολμούσα! Κ’εκείνος φαίνεται μόλις εκρατείτο κ’επί πολλήν ώραν εκοίταζε χαμογελών πότε την Lucie πότε εμένα ενώ έκαμε τάχα πως εδιάβαζε την εφημερίδα του! Εγώ αδιάφορος κύτταζα έξω από το παράθυρο!! Άμα όμως κατεβήκαμεν εξέσπασα!!

Να τι παθαίνει κανείς άμα είναι απρόσεκτος. Χθες το βράδυ πάλιν εμείναμεν ως τας 11 και περισσότερον! Κατ’αρχάς είμεθα εις την τραπεζαρίαν κ’εκάμαμεν διάφορα γυμνάσματα. Ιδού εν αστείον. Προσπαθήστε το παιδιά να ίδωμεν εάν θα το κατορθώσετε.
Πρόκειται να σταθήτε με την πλάτην προς τον τοίχον και να σκύψετε τόσον ανάποδα ώστε να φιλήσετε τον τοίχον. Δι’αυτό δεν πρέπει να είσθε κολλημέναι, αλλ’ολίγον μακρύτερον του τοίχου. Εγώ τα εκατάφερα να τι θα ειπή ευλυγισία σώματος!
Έπειτα μας εφώναξεν η κυρία εις το σαλόνι δια να ακούσωμεν κάποιον που ετραγουδούσε εις τον δρόμον. Είχε ωραίαν φωνήν και δι’αυτό του εδώσαμεν ένα φράγκο οι τέσσαρες μαζύ (Η Friscke, ο Schulte και εμείς αι δύο). Ο Schulte πάλιν τα είχε χαμένα, ανέβαινε εις το παράθυρον επήδηξε έξω όπου ήρχισε να χορεύη ώσπου εις το τέλος η κυρία Baumgartner τον εμάλλωσε, διότι τι θα έλεγαν οι άνθρωποι να τον βλέπουν να κάμη έτσι εις την pension θα μας έπερναν δια τρελλούς!

Έπειτα παρεκάλεσαν την Lucie να τραγουδήση και αυτή … συγκινηθείσα… από την θερμήν παράκλησιν… του Schulte όστις με την χονδροφωνάραν του έλεγε «Je vous en prie, chantez nous quelque chose» συγκατένευσε και ετραγούδησε το Toreador και κάτι ελληνικόν! Η κυρία Baumgartner εύρεν ωραιότατην την φωνήν της, ότι είναι souple, chaude, elle a un caractere special. «Και η κυρία Verger έχει πολύ ωραίαν φωνήν, αλλά προτιμώ πολύ την ιδικήν σας”.
Κατόπιν η κυρία Baumgartner μας έδειξε ένα σωρό παλαιάς φωτογραφίας της. Τι νόστιμη που ήτο άλλοτε, όταν ήτο νέα και παχουλή!! Ο Schulte ενύσταξε κ’έφυγε αλλ’ημείς τα κορίτσια εμείναμεν ακόμη πολύ δια να ακούσωμεν την ιστορίαν της κυρίας Baumgartner την οποίαν μας εδιηγήθη. Πόσα ετράβηξε η καϋμένη κ’εντούτοις είναι τόσον εύθυμος και ζωηρά. Όταν ήτο πολύ νέα είχε πρώτον μιάν desillusion κ’έκτοτε ηρνείτο όλους τους υποψηφίους. Δεν ηδύνατο να υποφέρη κανένα και δεν θα υπανδρεύετο αν δεν απέθνησκε η μητέρα της και ο πατέρας της δεν απεφάσιζε να ξανανυμφευθή. Δεν ηδύνατο να υποφέρει την σκέψιν να ζήση με την μητρυιάν της αφού ήτο, μας είπε «εντελώςπεριττόν να ξαναπαντρευθή ο πατέρας μου αφού ήτο 60 ετών.

Τότε τι να κάμη απεφάσισε να φύγη αυτή. Να υπανδρευθή ένα νέον τον οποίον εξετίμα πολύ, όστις είχε όλα τα προτερήματα, και ήτο κάλλιστος. Αλλά δεν τον ηγάπα. Ητο εντελώς mariage de raison και εντούτοις τι θλιβερά που έληξε. Επί 2 έτη ήτο όσον το δυνατόν ευτυχής, αν και ο άνδρας της την εζήλευε φοβερά και ως εξ αυτού εζούσαν πολύ μόνοι. Και έπειτα όλως αιφνιδίως ετρελλάθη. Κατ’αρχάς του ήλθε σχεδόν και παραλυσία αλλ’αυτή κατόπιν παρήλθε και έμεινε μόνη η τρέλλα. Επί πολύ οι ιατροί την εγελούσαν και της έλεγαν πως δεν είναι τίποτε θα περάση, και επί εν ολόκληρον έτος τον επεριποιείτο.! «Έλεγα εις τον ιατρόν ειπέτε μου την αλήθειαν, προτιμώ να ηξεύρω ότι δεν υπάρχει ελπίς απ’αυτήν την αμφιβολίαν». Αλλ’ο ιατρός την εγελούσε! Και μόνον μετά εν έτος τον έκλεισαν εις φρενοκομείον! Όπου έμεινε 4 έτη και έπειτα απέθανε! Ο χωρισμός ήτο απαίσιος. Αυτή έφυγε πρώτη δια να έλθη εις το Παρίσι να εύρη μίαν θέσιν, αλλ’ο άνδρας της ήτο ήδη τόσον τρελλός ώστε να μη έχη συναίσθησιν της πραγματικότητας και ήτο εντελώς αδιάφορος και χαρούμενος! Ο θάνατος του υπήρξε ανακούφισις δια την καϋμένην την κυρίαν